فئطرات دینی

قورئانا گؤرە نبی وە رسول قاورامئ – 6

 

 

     نەدن نبی‌یە دگیل دە رسولە ایطاعات؟

 

بیرآزدان اینجەلەیەجک اۇلدوغوموز آیت‌لردە دە آچئقچا گؤرەجگیز کی بو سۇرونون جوابئ رسولۆن قورئانئ تبلیغ أتمەسی‌دیر. داحا دۇغروسو قورئانئ تبلیغ أدنین رسول اۇلماسئ‌دئر. قورئانا شو سۇرولارئ سۇردوغوموز زامان بیزە شو جواب‌لارئ وریر (بو جواب‌لار بیرآزدان ذیکرەدەجگیمیز آیت‌لردە گؤرۆلەجک‌تیر):

 

  1. قورئانئ تبلیغ أدن کیم؟ رسول موحاممد.
  2. ایطاعات أدیلەجک اۇلان کیم؟ رسول موحاممد.
  3. عیصیان أدیلمەیەجک اۇلان کیم؟ رسول موحاممد.
  4. اؤرنک آلئناجاق اۇلان کیم؟ رسول موحاممد.
  5. یانئلمایان کیم؟ رسول موحاممد.
  6. ایلاهی قۇروما آلتئندا اۇلان کیم؟ رسول موحاممد.
  7. کیمین سؤزلری (حادیث‌لری) قۇروما آلتئندا؟ رسول موحاممد.
  8. یانئلان /اویارئلان کیم؟ نبی موحاممد.

 

گؤرۆلدۆگۆ اۆزەرە قورئانئن نەدن نبی‌یە دگیل دە، رسولە ایطاعات ایستەدیگی‌نی بو تاصنیف‌تن آنلایابیلیریز. بونون یگانە سببی قورئانئ تبلیغ أدنین (نبی دگیل) رسول اۇلماسئ‌دئر. بو دوروم رسولۆن واظیفەسینی بیلدیرن آیت‌لردە نت اۇلاراق گؤرۆلۆمک‌تەدیر. نیتەکیم رسولۆن واظیفەسینی تانئملایان آیت‌لر شؤیلەدیر:

 

أی رسول! راببین‌دن سانا ایندیریلنی (قورئانئ) تبلیغ أت. أگر بونو یاپمازسان اۇنون ریسالتی‌نی تبلیغ أتمەمیش (رسوللۆک یاپمامئش) اۇلورسون. آللاە (بو واظیفە نەدن‌یلە) سنی اینسان‌لاردان قۇرویاجاق‌تئر. دۇغروسو آللاە، کافیرلر تۇپلولوغونا رهبرلیک أتمز. (مائیدە سورەسی؛ 67)

 

دیققات أدیلەجگی اۆزەرە بو آیت‌لە:

 

  1. رسولە “قورئانئ تبلیغ أتمە” یوموشو یۆکلنییۇر.
  2. رسول أگر بونو یاپمازسا ریسالت یوموشونو یاپمامئش اۇلویۇر. دەمک کی رسول بونو یاپارسا یاعنی قورئانئ تبلیغ أدرسە رسوللۆک یوموشونو یری‌نە گتیرمیش اۇلویۇر. اۇ حال‌دە رسولۆن یوموشو “قورئانئ تبلیغ أتمک‌تن” عیبارت‌تیر.
  3. رسول بو یوموشونو ایلاهی قۇروما آلتئندا یاپئیۇر. یاعنی هم آیت‌لر، هم بو آیت‌لری تبلیغ أدن رسول، ایلاهی قۇروما آلتئ‌نا آلئنئیۇر.

 

سۇنوچ اۇلاراق رسولۆن یوموشونو تانئملایان بو آیت؛ “رسولۆن یوموشو قورئانئ تبلیغ أتمک‌تن عیبارت‌تیر” دەمیش اۇلویۇر. آما بو حوصوص باشقا آیت‌لردە دە نت اۇلاراق بیلدیریلییۇر:

 

آللاها ایطاعات أدین، رسولۆ دە ایطاعات أدین وە ساقئنئن، أگر یۆز چەویریرسنیز بیلین کی رسولۆمۆزۆن یوموشو سادەجە آپ‌آچئق تبلیغ‌دیر. (مائیدە سورەسی؛ 92)

 

     دە کی: “آللاها ایطاعات أدین، رسولە ایطاعات أدین. أگر یۆز چەویریرسنیز بیلین کی، رسولۆن سۇروملولوغو کندیسینە یۆکلنن (تبلیغ واظیفەسینی یاپماق)، سیزین سۇروملولوغونوز دا سیزە یۆکلنن‌دیر (واظیفەلری یری‌نە گتیرمەنیزدیر). أگر اۇنو ایطاعات أدرسنیز دۇغرو یۇلو بولموش اۇلورسونوز. رسولە دۆشن سادەجە آپ‌آچئق تبلیغ‌دیر.” (نور سورەسی؛ 54)

 

     رسولۆن واظیفەسی یالنئزجا آپ‌آچئق تبلیغ‌دیر. (عانکبوت سورەسی؛ 18)

 

     رسول‌لرین واظیفەسی آپ‌آچئق تبلیغ‌دن باشقا نەدیر؟ (ناحل سورەسی؛ 35)

 

     دە کی: “دۇغروسو بن سیزە نە ضارار ورمە نە دە فایدا ساغلاما گۆجۆنە صاحیبیم.” دە کی: “گرچک‌تن آللاها قارشئ بنی کیمسە حیمایە أدەمز. سئغئناجاق اۇندان باشقا کیمسە دە بولامام. (بنیم یاپتئغئم) سادەجە آللاەتان گلن‌لری، اۇنون گؤندردیک‌لری‌نی تبلیغ أتمک‌تیر. کیم آللاە وە رسولۆنە عیصیان أدرسە اۇنون ایچین اؤلۆمسۆز وە أبدی جهننم آتشی واردئر. (جین سورەسی؛ 21-23)

 

دەمک کی رسولون یوموشو قورئانئ تبلیغ أتمک‌تن عیبارت‌تیر. یاعنی رسول؛ “قورئانئ تبلیغ أدن‌دیر“. ایشتە قورئانئن نبی‌یە دگیل دە رسولە ایطاعات أتمەسینین نەدنی بودور. زیرا رسولە ایطاعات، تبلیغ أتتیگی آیت‌لرە (قورئانا) ایطاعات دەمک‌تیر. چۆنکی رسول، آللاەتان آلدئغئ آیت‌لری اۇلدوغو گیبی تبلیغ أدر. عیلاوە وەیا أکسیلتمە یاپماز. یاپاماز. بؤیلە بیر شەی یاپمئش اۇلسا، آللاە اۇنون شاە دامارئ‌نئ قۇپارئر وە جانئ‌نئ همن تسلیم آلئردئ:

 

أگر (اۇ رسول) بیزە قارشئ باعضئ سؤزلر قاتمئش (ایسناد أتمیش) اۇلسایدئ، بیز اۇنون بۇینونو یاقالار وە سۇنرا دا شاە دامارئ‌نئ قۇپارئردئق. هیچ‌بیرینیز دە اۇنو قۇرویامازدئ! (حاققا سورەسی؛ 44-47)

 

دۇلایئسئ‌یلا آللاهئن آیت‌لری‌نی اۇلدوغو گیبی ایلتن (تبلیغ أدن) رسولە ایطاعات أتمک، آصلئندا آللاها ایطاعات أتمک‌تیر:

 

کیم رسولە ایطاعات أدرسە، آللاها ایطاعات أتمیش اۇلور. یۆز چەویریرلرسە (بیل کی) سنی اۇنلارئن باشئ‌نا بکچی گؤندرمەدیک! (نیسا سورەسی؛ 80)

 

قورئانئن نبی‌یە دگیل دە رسولە ایطاعات ایستەمەسینین أن اؤنملی نەدن‌لریندن بیری دە رسولۆن هیچ حاطا یاپماماسئ‌دئر. “رسول” حاطا یاپماز. چۆنکی اۇ آلدئغئ آیت‌لری اۇلدوغو گیبی تبلیغ أدر. عیلاوە وەیا أکسیلتمە یاپماز. یاپاماز. آیرئجا هم کندیسی هم تبلیغ أتتیگی آیت‌لر ایلاهی قۇروما آلتئندادئر. بو نەدن‌لە رسولۆن حاطا یاپما ایحتیمالی یۇق‌تور. آما بونا قارشئ نبی (باعضن) حاطا یاپابیلیر. چۆنکی “نبی” ایلاهی قۇروما آلتئندا دگیل‌دیر. آیرئجا نبی ایجتیهاد دا یاپار. بو نەدن‌لە باعضن یانئلابیلیر. نیتەکیم نبی‌نین باعضئ یانئلغئ‌لارئ اۇلموش وە بو یانئلغئ‌لارئ یۆزۆندن ایقاظ أدیلمیش‌تیر. بو دوروم قورئان ایلە پابیت‌تیر. نیتەکیم نبی‌نین ایقاظ أدیلدیگی باعضئ آیت‌لر شؤیلەدیر:

 

هیچ‌بیر نبی، ساواش مەیدانئندا دۆشمانئ اییجە یرە سرمەدن أسیر آلاماز. سیز همن ألە گچەجک دۆنیا مالئ ایستییۇرسونوز. آللاە ایسە سیزین ایچین آحیرتی /سۇنراسئنئ ایستییۇر. آللاە گۆچلۆدۆر، دۇغرو قارار وریر. (ایسرا سورەسی؛ 76-77)

 

     آللاهئن یازغئسئ بولونماسایدئ آلدئغئنئز (وە فیدیە قارشئلئغئندا سربست بئراقتئغئنئز بو) أسیرلردن دۇلایئ سیزە آغئر بیر عاذاب دۇقوناجاق‌تئ. (أنفال سورەسی؛ 67-68)

 

     هیچ‌بیر نبی‌یە وە مۆمینە، جهننملیک اۇلدوغو بللی اۇلان مۆشریک‌لر ایچین عاف دیلەمک، وەلەو کی آقرابالارئ اۇلسون یاقئشماز. (تەوبە سورەسی؛ 113)

 

     أی نبی! نەدن آللاهئن حلال قئلدئغئ‌نئ أش‌لرینین رئضاسئنئ قازانماق ایچین کندینە حارام قئلئیۇرسون؟ (تاحریم سورەسی؛ 1)

 

     أی نبی! آللاەتان قۇرق، کافیرلرە وە مۆنافئق‌لارا ایطاعات أتمە. موحاققاق کی آللاە عالیم‌دیر، حاکیم‌دیر. سن سادەجە راببین‌دن سانا واحیەدیلنە تابیع اۇل (سادەجە واحیە اوی)! شۆبهەسیز آللاە بۆتۆن یاپتئق‌لارئنئزدان حابرداردئر. (آحزاب سورەسی؛ 1-2)

 

Your Header Sidebar area is currently empty. Hurry up and add some widgets.