آللاهئن حاکیملر حاکیمی اۇلدوغونو، بۆتۆن أورنین صاحیبی اۇلدوغونو اینسانلئغئن تامامئ بیلیر وە قابول أدر. یینە اینسانلارئن چۇغو عیبادتلرینی یئللئق، هافتالئق وە گۆنلۆک اۇلاراق یاپارلار. آللاها ایمان وە گۆون نۇقطاسئندا کندیسینی صامیمی گؤرۆرلر. آنجاق اینسانلاردان باعضئلارئ آللاهئن وردیگی حۆکۆملری قابول أتمە نۇقطاسئندا آللاە ایلە پازارلئق یاپمایا چالئشئرلار. ایشینە گلمەدیگینی دۆشۆندۆگۆ، چاغا اویغون اۇلمایان (!) یا دا چئقارئ ایلە اؤرتۆشمەین ایلاهی قانونلارئ گؤرمک بیلە ایستەمزلر. قورئانا گؤرە بو طاوئر کۆفۆر وە شیرکتیر:
بیر دە؛ “آللاها وە رسولۆنە ایناندئق وە ایطاعات أتتیک” دییۇرلار دا، سۇنرا بونون آرقاسئندان یان چیزییۇرلار؛ بونلار مۆمین دگیللردیر. آرالارئندا حۆکمەتمەسی ایچین آللاها وە رسولۆنە چاغرئلدئغئ زامان باقارسئن کی، ایچیندن بیر قئسمئ یۆز چەویریپ دؤنرلر. آما أگر (آللاە وە رسولۆنۆن حۆکمەتتیگی) حاق کندی لهینە ایسە، اۇنا گؤنۆلدن باغلئ اۇلاراق سایغئ ایلە گلیرلر. قالبلریندە بیر حاستالئق مئ وار؟ یۇقسا شۆبهە وە ترددۆد ایچیندە میدیرلر؟ یۇقسا آللاە وە رسولۆنۆن کندیسینە ظولۆم وە حاقسئزلئق أدەجگیندن می قۇرقویۇرلار؟ حایئر، آصئل ظالیملر اۇنلارئن کندیسیدیر! (نور سورەسی؛ 47-50)
یۆجە آللاە بیر قۇنودا حۆکمەتتیگیندە، آللاهئن قۇیدوغو بیر قورال بیزە تبلیغ أدیلدیگیندە؛ “ایشیتتیک وە ایطاعات أتتیک،” دەمک مۆمین اۇلمانئن گرگیدیر. مۆمین آللاهئن وارلئغئنا اینانان دگیل، اۇنون وردیگی حۆکۆملری تارتئشماسئز قابول أدندیر:
آراسئندا حۆکۆم ورمک ایچین آللاها وە رسولۆنە چاغئرئلدئغئ زامان، مۆمینلرین سؤزۆ؛ “ایشیتتیک وە ایطاعات أتتیک” دەمکتن عیبارتتیر. ایشتە اۇنلار قورتولوشا أرنلرین تا کندیسیدیر. (نور سورەسی؛ 51)
یۆجە آللاە بیر حۆکۆم واعاظ أتتیگی زامان ایمانلئ أرکک وە قادئنلارئن عاکسی بەیاندا بولونماسئ دۆشۆنۆلەمز، حایاتئن هر آلانئندا حاکیمیەت آللاها ماحصوصتور:
آللاە وە رسولۆ بیر ایشتە حۆکۆم وردیگیندە، اینانمئش بیر أرککلە اینانمئش بیر قادئنئن، ایشلرینی کندی ایستکلرینە گؤرە بلیرلەمە حاققئ یۇقتور. آللاها وە رسولۆنە عیصیان أدن، آچئق بیر ساپئقلئغا باتئپ گیتمیش دەمکتیر. (آحزاب سورەسی؛ 36)
بو آیت حاققئندا عابدولعازیز بایئندئر شونلارئ سؤیلەمکتەدیر:
“… باعضئ کیمسەلر دە آللاها ایناندئغئنئ آچئقچا سؤیلەر وە آتئیزمی رددەدرلر. آما آللاهئن وە پەیغامبرینین أمیرلرینی، کندی آنلایئشئنا گؤرە صئنئفلارا آیئرئر، کیمینی قابول أدر کیمینی دە رددەدرلر. بونلارئن دورومو قورئاندا یر آلان شەیطانئن دورومونا بنزەر. شەیطانئ اۇ حالە گتیرن، آللاهئن بیر تک أمرینی بگنمەمەسیدیر. یۇقسا اۇ، آللاها، آحیرت گۆنۆنە وە اینانئلماسئ گرکن بیرچۇق شەیە اینانئر. قورئاندا بونو آچئقچا ایفادە أدن آیتلر واردئر. مۆسلۆمان بو آیتە (یوقارئداکی) آیتە) اویغون داورانئر.”
آللاهئن هرحانگی بیر حۆکمۆنۆ قابول أتمەین شەیطان گیبی اۇلویۇرسا قورئان ایلە حۆکۆم وریلمەسینە تامامن قارشئ اۇلانئ بویورون سیز دۆشۆنۆن. آللاهئن حۆکمەتمە قۇنوسوندا هیچبیر اۇرتاغئ یۇقتور. اۇ، قارار وریرکن بیریلریندن عاقئل آلماز:
حۆکۆم ورن آللاەتئر. اۇنون حۆکمۆنۆ بۇزاجاق هیچ کیمسە یۇقتور. اۇنون حسابلاشماسئ پک چابوقتور. (راعد سورەسی؛ 41)
اۇ، حۆکمۆنە هیچبیر کیمسەیی اۇرتاق أتمز. (کهف سورەسی؛ 26)
آللاهئن قانونلارئنئ اؤنمسیز گرکسیز گؤرۆپ دئشلاماق آچئقچا کۆفۆردۆر:
آللاهئن ایندیردیگی ایلە حۆکمەتمەینلر کافیرلرین، ظالیملرین وە یۇلدان چئقمئشلارئن تا کندیسیدیر. (مائیدە سورەسی)
آللاهئن ایندیردیگی حۆکۆملریبگنمەینلر، ایستەمەینلر یا دا حۇر گؤرنلر؛ تام آنلامئیلا کۆفرە باتمئشتئر. یۆجە قورئانئن هرحانگی بیر آلاندا (اؤرنگین؛ میراث، بۇشاما، تیجاری حوقوق ایلە ایلگیلی حۆکۆملری)، هرحانگی بیر قۇنودا واعاظ أتتیگی یاسالارئ، بویروقلارئ وە یاساقلارئ قابوللنمەمک، آلای أتمک، گؤرمزدن گلمک یا دا قۇنوشولماسئنئ ایستەمەمک وەیاحود گۆندمە گلمەسینە مانیع اۇلماق، آصلئندا “کافیر” اۇلماقتئر.
کافیرلرە گلینجە… یئقئلسئنلار. آللاە اۇنلارئن عامللرینی بۇشا چئقارمئشتئر. بو شوندان دۇلایئدئر: آللاهئن ایندیردیکلرینی بگنمەدیلر. آللاە دا بونون ایچین اۇنلارئن عامللرینی بۇشا چئقارمئشتئر. (موحاممد سورەسی؛ 9-8)
ملکلر اۇنلارئن یۆزلرینە وە آرقالارئنا ووراراق جانلارئنئ آلئرکن، دورومو ناسئل اۇلاجاق؟ بو، اۇنلارئن آللاهئ غاضابلاندئران شەیلرە اویمالارئ وە اۇنون رئضاسئنا سبب اۇلاجاق شەیلری بگنمەمەلریندن دۇلایئدئر. آللاە اۇنلارئن عامللرینی بۇشا چئقارمئشتئر. (موحاممد سورەسی؛ 27-28)
گۆنۆمۆزدە؛ “چاغئمئزا اویماز! بو دەویردە بو اۇلور مو؟ بونلارئن حۆکمۆ گچتی، أسکیدن اؤیلەیدی! وس.” آلای دۇلو ایفادەلرلە آللاهئن ایندیردیگی حۆکۆملرین دئشلاندئغئنا تانئقلئق أدییۇروز. بو کیمسەلر بیلینچلی بیر شکیلدە بونو یاپئیۇرلارسا ایسلام دینینین دئشئندادئرلار.
