نەدیر زامان، نەدیر؟
بیر سو مو، بیر قوش مو؟
نەدیر زامان، نەدیر؟
اینیش می، یۇقوش مو؟
نجیب فاضئل قئساکۆرک
صاحیب اۇلدوغوموزو ساندئغئمئز دگر بیچیلەمەیەجک قادار قئیمتلی اۇلان زامانلارئمئز ألیمیزدە سو گیبی آقئپ گیتمکتەدیر.
دۆن ألدن چئقمئش وە گچمیش، یارئن ایسە غایب، گلەجک ألیمیزە گچەجک می بیلینمەمکتەدیر. لاکین اینسان اۇغلو دۆنۆنە یاندئغئ قادار یارئنئنئ دۆشۆنەمەمکتەدیر. بوگۆنۆنۆ ایسە بۆسبۆتۆن چارچور أتمکتەدیر.
گؤرۆنن اۇ کی، حاققئندا أن چۇق یانئلدئغئمئز نیعمت اۇلان زامان،دائیما عالەیهیمیزە آقئپ گیتمکتەدیر.
پکی! زامان، ناسئل لهیمیزە چالئشئر؟
ألبتتە عاقئللارئمئزئ وە قالبلریمیزی زامانئن تک صاحیبینە چەویریپ اۇنا یؤنلەرک ألدە أدیلملیدیر.
ایمام شافیعی دییۇر کی: “قورئاندان سادەجە عاصر سورەسی اینسەیدی، بو بانا یتردی.”
پکی، عاصر سورەسی نە دییۇر؟
“والعصر”
ماعناسئ: “زامانا یمین اۇلسون کی!”
بو اؤیلە بیر یمین کی، سانکی زامان دیلە گلییۇر.
دیلە گلیپ دە یاپئلان هر حارەکتە شاهیدلیک أدییۇر.
“إن الإنسان لفی خسر”
ماعناسئ؛ “اینسان گرچکتن زیان ایچیندەدیر.”
یاعنی زامان اینسانئن عالەیهینە چالئشماقتادئر. أگر اینسان زامانئ کندی لهینە چەویرمزسە، اینسان گرچکتن دە ضاراردادئر. هر گۆنۆ ضارارلا قاپاتماقتادئر. اؤنۆندە سۇنوندا پیشمان اۇلماسئ قاچئنئلمازدئر. کندیسینە یازئق أتمیشتیر.
“هایدی، کندین ایچین بیر اییلیک أت!”
بو چاغرئ حپیمیزە!
بیزە بیزدن باشقا کیمسەنین ضارار ورەمەدیگی گرچگینی قابول أدنلر، بو چاغرئیا قولاق ورنلر، سۇنوچتا کندینە اییلیک أدنلردیر.
آما بو اییلیک نەدیر؟
باعضئلارئ بو اییلیگی یانلئش آنلار. موتلولوغو ماددەدە آرایانلار، کندینی حپ ماددی اۇیونجاقلارلا آووتانلار: “کندین ایچین آلئشوریش یاپ، باق گؤرەجکسین چۇق ایی گلەجک” دەرلر.
أوت، أگۇئیستلیگە مەییللی اینسانلار حپ، موتلولوغون کندی وۆجودونو تاطمین أتمکتن گچتیگینە اینانئر. بؤیلەلرینین تاوصیەلری دە آنجاق بو اۇلور.
اۇیسا راببیمیز سورەنین دوامئندا پیشمانلئق وە ضاراردان قورتولوپ موتلو اۇلما یۇلونون، آللاها گۆونیپ بو گۆونین گرگی اۇلان گۆزل ایشلر یاپماق اۇلدوغونو بیلدیریر.
صالیح عامل، اییلیگی شیعار أدینمکتیر. حاققئ وە صابرئ تاوصیە أتمک دە بیر اییلیکتیر.
زامانا صاحیب اۇلمایئپ، زامانا عائید اۇلانلار بو گۆزللیگی یاشایامازلار. دەمک کی، زامانا صاحیب اۇلماق گرک.
طئبقئ نجیب فاضئلئن دەدیگی گیبی:
“بیر گنچلیک بیر گنچلیک؛ زامان بندە، مکان بانا أمانتتیر دیەن بیر گنچلیک!”
بیرەیسل وە تۇپلومسال سۇروملولوقلارئنئن بیلینجیندە وە ایرادە صاحیبی اۇلاراق یاراتئلان اینسان اۇغلو بو دگرینی ییتیرمەملیدیر.
زامانا أمانت شوعورو ایلە حاکیم اۇلمایانلار، زامانا ماحکوم اۇلورلار.
یا گچمیشییلە اؤوۆنۆر یا دا گلەجگییلە دؤوۆنۆرلر. اۇیسا زامان نە اؤوۆنمە، نە دە دؤوۆنمە زامانئدئر.
قازانانلار بو عؤمۆر نیعمتینی أن گۆزل شکیلدە قوللانئپ أبدیلشتیرنلر، قازانانلار هر دورومو آجئ اۇلسون تاتلئ اۇلسون غانیمت بیلیپ دگرلندیرنلردیر.
قورئانئ کریمدە بیرچۇق آجئلارئ وە گۆزللیکلری نیعمت حالینە گتیرن، حوضورلو، موطمائین صالیح وە صالیحا اینسانلاردان باحثەدیلمیشتیر.
تۇپلومدا قالابالئقلار ایچیندە یالنئزلئغئ یاشایان، “تک باشئنا اۆممت” (نوح سورەسی؛ ) اۇلان حض. ایبراهیم (ع).
