تلەفۇنوما گلن عاشورە سارغئدئ وە ایچیندە بولوندوغوم سۆننت دۆگۆنۆ بنی دۆشۆنجەلرین ایچیندە بئراقتئ. بیرچۇق حۇجانئن ایچیندە بولوندوغو سۆننت مراسیمیندە میسافیر حۇجا أفندینین گۆنۆن آنلام وە اؤنمینی آنلاتان أولرە شنلیک صؤحبتی دە توزو بیبری اۇلدو.
ایچیندە آللاهئن آیتلریندە اۇلمایان صؤحبتین قۇنوسو حۇجا أفندی؛ “پەیغامبرین اؤلمەدیگینی، ایلک یاراتئلانئن پەیغامبرین نورو اۇلدوغونو، آرامئزدا اۇلماسئ ایچین بۇل بۇل صالاوات گتیرمەمیزین گرکتیگینی، پەیغامبر کندی قۇنوشمالارئنا باشلارکن بیلە کندیسینە صالاوات گتیرەرک باشلادئغئنئ، صالاواتئ اۆممتینە أمرەتتیگینی وس. گیبی قۇنولاردان تام بیر ساعات واعاظ أتتی.
دیگر سپیکرلیک یاپان حۇجانئن دا آرا جۆملەلرلە وە سۇرولارلا ورمەیە چالئشتئغئ سارغئتلارئ دا حۇجانئن صؤحبتینی گریدە بئراقمادئ.
“ایلک سۆننت اۇلان پەیغامبر کیمدیر؟”
أل-جواب: ایبراهیم (ع). کندی کندینی 80 یاشئندایکن سۆننت أتمیش، واحی گلمیش؛ جنابئ حاق: “نەدن عاجەلە أتتین أی ایبراهیم! بیز سانا اؤگرتەجکتیک.”
20 ماددە ایلە آنلاتئلان آشورە سارغئدئنئن قۇنوسو دا سانئرئم هر بیرینیزین ماعلومودور. آشورە گۆنۆندە یاپئلماسئ گرکنلر وە آز عیبادتلە چۇق مۆکافاتلار، گلەجکتن حابرلرین وریلمەسی، بۆتۆن سایئلانلارئ یاپانلارا؛ جننتین واجیب اۇلماسئ، آصلا فاقیرلیک گؤرمەیەجگی، شانئنئن شرفینین آرتاجاغئ، اۇ سنە اؤلمەیەجگی، نە مورادئ وارسا اۇلاجاغئ سارغئدئن قۇنولارئ آراسئندایدئ. حاتتا بیر میقدار گۆل سویونا یدی فاتیحا اۇقویوپ اۇ سو باشا وە یۆزە سۆرۆلۆرسە اۇ کیشی بیر سنە سۇنرایا قادار عیللت وە درد گؤرمەیەجگی دە اونوتولمامئشتئ. سۇنوندا دا بونون تجرۆبە ایلە ثابیت اۇلدوغو دا بلیرتیلمیشتی.
صاباحئنا دا یاهودی آصئللئ آمەریکالئ بیر یازارئن، بیزی نە حالە دۆشۆردۆگۆنۆ اوزون اوزون آنلاتان بیر ماقالەسی وە بونون أللردن ألە دۇلانماسئ بنیم دۆشۆنجەلریمە درینلیک قاتتئ.
یازار؛ بو اۆممتی ناسئل بو حالە گتیردیگینی آنلاتتئقتان سۇنرا سۇنونون شو شکیلدە باغلامئشتئ: “بونلارئن حپسینی أگیتیمدن، قورئاندان وە دۇغرو ایسلام کۆلتۆرۆندن اوزاقلاشتئرماق ایچین یاپتئق!” أن سۇنوندا دا؛ “بن آمەریکان چرچیوەلی بیر یاهودیییم وە بونونلا غورور دویویۇروم.” دەمەیی دە اونوتمامئشتئ.
یازئدا: “شەیطانئن وارلئغئنئن ناسئل گۆناە ایشلەمەمیزین گرکچەسی حالینە گتیریلدیگی” نە دە گۆزل دیلە گتیریلمیشتی. بیزلر دە ذاتن سوچلو آرئیۇردوق. ایشتە سوچلولار بللی اۇلدو. یاهودیلر بو قادار گۆزل پلان یاپماسالاردئ، اۆممت بیلینجی اۇلوشاجاق وە قاردش قاردشینین قانئنئ دؤکمەیەجکتی. ائشید دییە بیر شەی چئقمایاجاق وە بۆتۆن مۆسلۆمانلار بیربیرییلە دۇست اۇلاجاقلاردئ. طابیعی دۆنیا حاکیمیەتی دە بیزیم اۇلاجاقتئ…
آهه یاهودیلر آهه!
ألبتتە شەیطان بۇش دورمایاجاقتئ. قئیامتە قادار عؤمۆر ایستەین شەیطان، جننتتن قۇوولماسئنا سبب اۇلان اینسان اۇغلونون گچتیگی دۇغرو یۇلون اۆزەرینە اۇتوراجاق وە أن حاسساس نۇقطامئز اۇلان دینلە، آدم اۇغلونا یاپتئغئ حیلەلرینە بیر ینیلرینی أکلەیەجکتی.
آهه شەیطان آهه!
بیز نە یاپئیۇرساق سنین یۆزۆندن!
“آند اۇلسون کی؛ اۇنلاردان کیم سانا اویارسا، سیزین حپینیزی جهننمە دۇلدوراجاغئم!” (آعراف سورەسی؛ 18)
اینسان یاپتئغئ یانلئشا بیر سوچلو آرار. شەیطانئ وە شەیطانئ یۇلدا بئراقاجاق قادار اویدورمادا یارئشانلارئ سوچلو اۇلاراق گؤسترمک أن قۇلای یۇلدور.
حض. موحاممد (ص) سانکی “بیربیرینیزلە حایئردا یارئشئن” دگیل دە؛ “حورافە اۆرتمکتە یارئشئن!” دەر گیبی حورافە اۆرتمک ایچین هرکسین بیربیرلرییلە یارئشمالارئ دا آیرئ بیر اۇلایدئر.
بو نۇقطادا ایسلامی لیتەراتۆرۆمۆزە “حاجت حوطبەسی” اۇلاراق گیرن حض. نبینین یاپتئغئ قۇنوشمالاردان اؤنجە وە نیکاح تؤرنلریندە حپ اۇقودوغو وە آصحابئنا دا اؤگرتتیگی دوعایئ حاطئرلاتماق ایستییۇروم.
“اۇ حالدە دیققات بویورون! شۆبهەسیز سؤزۆن أن دۇغروسو آللاهئن کیتابئ قورئاندئر. یۇلون أن حایئرلئسئ دا موحاممدین (ص) گؤستردیگی یۇلدور. ایشلرین وەعادتلرین أن فناسئ دا سۇنرادان اویدورولانلاردئر. چۆنکی سۇنرادان اویدورولان وە دینە سۇقولان هر شەی، بیدعات یاعنی دیندە بیر ینیلنمە وە ینیلیکتیر؛ ینی بیر دیندیر. هر بیدعات دا ساپقئنلئقتئر وە هر ساپقئنلئق دا آتشتەدیر. (مۆسلیم)
دوروم سۇندان باشا گچمیش، ینیلنمە وە ینیلیک آدئنا ینی دینلر اۇلوشتورولموش، بیر یاندان هر نامازدا؛ “یا راب! بیزلری دۆشنلردن أتمە” دییە دوعا أدرکن، ساپئقلئغئن آعلاسئ اۇلان حورافەلرلە مۆسلۆمانئن گۆندمی دۇلدورولموشتور.
اینسان اۇغلونون دۆنیا تلاسئ ایلە دۇلدوردوغو حایاتئنا دوامئنئ مراقلا بکلەدیگی دیزیلر، فیلملر، مراقئنئ ینەمەییپ باقتئغئ ماگازین پرۇگراملارئندا: “کیم، نەرەدە، نە سؤیلەدی” دییە دۆشۆنۆپ زامانئنئ دۇلدورموشتور. راحمانئن نە سؤیلەدیگینە قولاق وریپ دۆشۆنەجک بیر آن بیلە زامانئ قالمامئشتئر.
