“هرکس اینسانلئغئ دگیشتیرمەیە چالئشئیۇر، کیمسە کندینی دگیشتیرمەیی عاقلئندان گچیرمییۇر.” (تۇلستۇی)
عالملری حاق اۇلاراق وە بیزیم ایچین یاراتان، هر حۆکمۆنۆ یرلی یرینجە ورن، یاراتتئغئ هیچبیر شەیی سببسیز یاراتمایان، اییلیک یاپانلارا قارشئلئغئنئ قات قات ورن، آیرئجا عاذابئ دا چتین اۇلان وە حامدئن تک صاحیبی اۇلان یۆجە آللاهئن آدئیلا…
صالات وە سلام آللاهئن ألچیسی اۇلان (فتیح سورەسی؛ 29) اۇ کی کندی آرزوسونا گؤرە قۇنوشمایان (نجم سورەسی؛ 3)، بیزیم گیبی بیر اینسان اۇلان (ایسرا سورەسی؛ 93) وە (کهف سورەسی؛ 103)، مۆمینلرە اؤز جانلارئندان یاقئن (آحزاب سورەسی؛ 6)، گؤرەوینی عادالتلە یرینە گتیرن (أنبیا سورەسی؛ 109)، یاپتئغئ ایشلردن آصلا قارشئلئق آلمایان (یوسوف سورەسی؛ 104)، یۆجە بیر آحلاقا صاحیب اۇلان (قالم سورەسی؛ 4)، حایاتئمئزدا قارشئلاشتئغئمئز اۇلومسوزلوقلاردا حاکم تاعیین أدیلمەسی ایستنن (نیسا سورەسی؛ 65)، صالات وە سلاملا دستک ورمەمیز ایستنن (آحزاب سورەسی؛ 56)، اۆممتینە چۇق دۆشکۆن اۇلان وە عالملرە راحمت (أنبیا سورەسی؛ 107) حض. موحاممدە، آلینە، آصحابئنا وە اۇنون یۇلونو ایزلەمەیە چالئشان اۆممتینین اۆزەرینە اۇلسون.
دگرلرین آلتاۆست اۇلدوغو، صامیمیەتین، تسلیمیەتین، توەککۆلۆن ترک أدیلدیگی، اینسانلارئن هر شەیە بنجیلجە یاقلاشتئغئ، موتلولوغون وە حوضورون آرقاسئندان قۇشولدوغو آما بیر تۆرلۆ یاقالانامادئغئ بیر دۆنیا…
هدفسیز، غایەسیز یاشایان قالابالئقلار…
آجئما دویغوسو اۇلان ویجدانئ اؤلدۆرن اینسانلئق…
آصیللیگین گچر آقچە اۇلدوغو، آصیللیگین اونوتولدوغو بیر اۇرتام…
نە ایستەدیگینی بیلمەین، صاحیب اۇلدوقلارئنئ گؤرمەین وە قاناعات أتمەین اینسانلئق…
بو شکیلدە باحثی گچن یریۆزۆندە مرحامتتن سؤز أدیلەبیلیر می؟
فداکارلئغئن نە اۇلدوغونو بیلمەین، یارئندان اۆمیدینی کسن اینسانلئق…
صاحی، اۆمیدینی ییتیرن اینسانلئق، نە ألدە أدەبیلیردی کی؟
اۆمیدینی ییتیرمەین اینسانلار، قایبەدەجک زامانئنئن اۇلمادئغئنئ بیلیپ زامانلا یارئشمایا قۇیولموشلار، یارئن ایچین بوگۆندن تدبیر آلمئشلاردئر.
سیز دە بو شکیلدە دۆشۆنۆیۇرسانئز، بیر شەیلرین یۇلوندا گیتمەدیگینی، بیر یرلردە بۆیۆک بیر آغاجئن اۇلدوغونو فارق أتتییسنیز، ألینیزی آچئپ بو گیدیشتن هر شەیین یگانە صاحیبی اۇلان اۇ بۆیۆک گۆجە سئغئنئیۇرسانئز، بو کیتاب سیزین ایچین…
“هر شەیە بۇش ور، قافانا گؤرە تاقئل، جانئن نە ایستییۇرسا اۇنو یاپ، بن موتلویسام هرکس موتلو اۇلسون، یۇقسا باتسئن بو دۆنیا…” دیەنلردنسنیز؛ ایچینیزدەکی سیزی، مۇدرن سؤیلملرلە دۇیورمایا چالئشئپ، حاققئ گؤرمک ایستەمەینلردنسنیز، بو کیتاب سیزین ایچین دگیل…
ماقام، پارا وە سەودیکلری ایلە ایمتیحان أدیلن اینسان اۇغلو دواملئ بیر حایات مۆجادلەسی ورمکتەدیر. قۇرقولارئ اینسانئ أسیر آلان اۇلغولاردئر. قۇرقولارئنئن أسیری اۇلموش یۆرکلرە بو کیتابئن ورەجگی هیچبیر شەی یۇقتور.
قایبەتمە قۇرقولارئنئن اۇلماماسئ ایچین چۇق گۆچلۆ بیری ایلە باغئنئن دواملئ قووتلی اۇلماسئ گرکیر. گۆندە بش دفعا حاققئن حوضورونا چئقئش اۇلان ناماز بو باغ ایچین اؤنملیدیر.
بوندان دۇلایئ اۆمید مریچ؛ ناماز قئلان بیر تۇپلومون پسیکۇلۇژییە، زکات ورن بیر تۇپلومون ایسە سۇسیۇلۇژییە ایحتیاجئ اۇلمادئغئنئ بلیرتیر.
حوشوع ایلە دواملئ قئلئنان ناماز؛ اینسانئ کؤتۆلۆکلردن آلئقۇیاراق اییلیکلرە گؤتۆرۆلملیدیر.
زکات؛ تۇپلومداکی یارالارئ، آجئلارئ، آچلئقلارئ سارمالئدئر. صاداقا اۇلان گۆلۆمسەمە دە، أکلنن سلاملا اینسانلارا سونولمالئدئر.
اینسانلارئن ایچینە سئمسئجاق سەوگییی قۇیمالئ کی، بو اینسانلئق موتلولوغو وە حوضورو یاقالامالئدئر.
أدبین أدبسیزلردن اؤگرنیلدیگی، دۇغرولارئن أگریلری بیلمکتن گچتیگی اونوتولمامالئدئر.
حایاتتا هر شەیین بیر بدلی اۇلدوغو، آللاە آدئنا وە آللاە آدئیلا چئقئلان یۇلدا ایستیقامت قایبئنئن، چیرکینلیگین، کؤتۆلۆگۆن اۇلمادئغئ بیلینملیدیر.
حاق یۇلدا بولونماق وە حاق یۇلدا یۆرۆمەنین بو یۇلا قۇنولان أنگللری آشماقلا اۇلاجاغئ بیلینملیدیر.
اییلیکلرلە کؤتۆلۆکلرین بیر اۇلمادئغئ، اییلرین هم بو دۆنیادا هم دە آحیرتتە مۆکافاتلاندئرئلاجاغئ، کؤتۆلرین دە هر ایکی عالمدە دە جزالاندئرئلاجاغئ بیلینملیدیر.
بو کیتاب؛ “أی راببیمیز! بیزە دۆنیادا دا اییلیک ور، آحیرتتە دە اییلیک ور، بیزی آتشین عاذابئندان قۇرو!” (باقارا سورەسی؛ 201) دییە دوعا أدن، یۇللارداکی هیدایت ائشئقلارئنئ گؤرن؛ حاطالارئنئ فارق أدەبیلن، کندی موتلولوقلارئنئن باشقالارئنئن موتلولوغوندان گچتیگینی بیلنلرە ایتحافتئر.
بو کیتاب؛ گرچکتن حوضورو، راحاتئ وە موتلولوغو ایستەییپ، حایاتئ شکیللندیرمک ایستەین، ایز بئراقانلاردان اۇلماق وە راحمتلە یاد أدیلنلردن اۇلماق ایچین غایرت أدیپ، یاراتئلان هر شەیە حاق أتتیگی دگری ورنلرە ایتحافتئر.
کندیسینی ایلاهی اۇلاراق تاقدیم أدن، آصیللیگین ذیروەسینە اۇتوران فیرعاوونون آصیل أشی آسیە گیبی آصیل اۇلماق ایستەینلرە ایتحافتئر.