ایچری گیردیگیمدە اۇدانئن تاعزیەیە گلن اینسانلارلا دۇلو اۇلدوغونو گؤردۆم. باشئملا سلام وردیم وە بۇش بیر قۇلتوغا اۇتوردوم. یر آچماق ایچین قئمئلدایان اینسانلارا؛ ‘حایئر’، دەدیم. بیرآز سۇنرا ایچرییە اۇتوزوندا گؤسترن بیر کیشی داحا گلدی. سلام وردی وە اۇتورماق ایچین أطرافئنا باقئندئ. اۇتوراجاق یر قالمامئشتئ. بانا یر ورمک ایچین قئمئلدایان اینسانلاردا هرحانگی بیر حارەکت یۇقتو آما اۇ هیچ ترددۆد أتمەدن یرە حالئنئن اۆزەرینە دیز چؤکەرک اۇتوردو.
آما نەدن بو اینسانلار بانا ایلتیفات أدیپ یر گؤستردیلر دە، سۇنرا گلن بو اینسانا عاینئ داورانئشئ گؤسترمەدیلر؟ حالبوکی بنی تانئمئیۇرلاردئ!.. دۆشۆندۆم، کندیمە باقتئم اۇنا باقتئم… غالیبا بولدوم. بن چۇق شئق گیینمیشتیم؛ آلتئن ایگنەلی کراوات، شؤوالیە یۆزۆکلر… اۇ ایسە سادە گیینمیش، مۆتواضیع بیر گؤرۆنۆمە صاحیبتی. بو حالدن ممنون اۇلماقلا برابر، ناصرددین حۇجانئن؛ “یە کۆرکۆم یە!” فئقراسئ عاقلئما گلدیم. قئسا بیر سسسیزلیکتن سۇنرا اینسانلار گۆنجل اۇلایلاردان، تیجارتتن، ماچلاردان، پارتیلردن قۇنوشمایا باشلادئلار. گۆلمەلر، قاهقاهالار، شاقالار آلابیلدیگینە دوام أدییۇردو. سانکی بوراسئ جنازە دگیل دە، دۆگۆن وەیا صؤحبت أوییدی!..
جنازە اونوتولموشتو، داحا سۇنرا دیققاتیمی چکتی؛ بندن سۇنرا گلن ایلتیفات گؤرەمەین گنچ بیزە قاتئلمئیۇردو وە بو حالدن دە ممنون گؤرۆنمۆیۇردو. دوروشونا باقتئم، سانکی بیر یتکیلینین اؤنۆندە سایغئیلا دورویۇردو، أللرینی دیزلرینین اۆزەرینە قۇیدو، گؤزلرینی ایندیردی وە گۆزل بیر سسلە دوداقلارئندان دؤکۆلمەیە باشلایان قورئانئ کریم، قاهوە گۆرۆلتۆسۆنۆ آندئران اۇرتامئ بئچاق گیبی کستی. یانماقتا اۇلان وەیا ینی یانان سیگارالار سؤندۆرۆلدۆ. آرتئق اۇدایا مالایاعنی سؤزلر دگیل، قورئان حاکیمدی.
پۆر دیققات کسیلمیشتیک، اۇرتالئغئ داوودی بیر سس قاپلامئش وە روحوموزو اۇقشویۇردو، تاعبیری جائیزسە اۇقونان، بیزی مست أیلەمیشتی. نە قادار دا گۆزلدی. آغزئنا ساغلئق سسلرییلە اۇ عالمدن آیرئلدئم. دینلنمک وە روحومون غئدالانماسئ ایچین دینلەدیگیم مۆزیکلر هیچ بؤیلە دگیلدی. اۇدایا گیردیگیندە، راحاتلارئ بۇزولور دییە یر گؤستریلمەین گنجە؛ “بویور حۇجا أفندی شؤیلە یۆکسگە بویور” داعوتلری باشلادئ. سانکی بو اینسانلار یارئم ساعات اؤنجەکی اینسانلار دگیلدی!.. فاقاط اۇ تاتلئ گۆلۆمسەمەسییلە تشککۆر أتتی، یریندن آیرئلمادئ. اۇراداکیلر أسکی دۆنیالارئنا دؤنرکن یینە اۇ سس:
– مۆساعادەنیزلە، سیزە اۇقودوغوم قورئان آیتلرینین آنلام وە یۇرومونو ورەجگیم.
حپیمیز دۇنوپ قالمئشتئق. هیچ سس چئقارمادان اۇنا باقئیۇردوق، زیرا بو یاشئما قادار بیرچۇق جنازەیە وە تاعزیەیە قاتئلدئم، بؤیلەسینی گؤرمەدیم. یۇروم، آچئقلاما دا نەرەدن چئقتئ؟ مشهور حۇجالار گلیر، بیر عاشئر اۇقور، باشئنئز ساغ اۇلسون، دەر گیدرلردی!.. هم نە گرگی واردئ کی؟ بیز قورئانا اینانمئیۇر مویدوق؟ باق نە گۆزل قارشئ دوواردا؛ گۆزلیم، اۇیالئ، یالدئزلئ بیر قئلئفا دا قۇیوپ آسمئشلار!
ایمام حۇجا أفندی!.. آما بو حۇجا اۇلاماز. چۆنکی بن قۇنوشان حۇجا گؤرمەدیم!.. پکی کیمدیر؟ گؤرەوی نەدیر؟ یۇقسا ایلاهیاتچئ پرۇف، وەیا دکان مئ؟ آما اۇلاماز، بنیم گیبی گیینمەمیش… بو دۆشۆنجەلر آراسئندا یووارلانئرکن اۇنون سسییلە کندیمە گلدیم.
– حامد عالملرین راببی (تربیە أدن وە حۆکۆم صاحیبی) آللاها، صالات وە سلام پەیغامبریمیز، اؤندریمیز وە اؤرنگیمیز حض. موحاممد موصطافا (ص) أفندیمیزە وە قورتولوش؛ آللاهئ راب، پەیغامبری اؤرنک، ایسلامئ دین، قورئانئ اؤلچۆ اۇلاراق قابول أدن مۆمینلرە اۇلسون. صؤحبتیمیزین آنا میحوری؛ “ناسئل مۆسلۆمان اۇلونور؟”
حۇجا صؤحبتین قۇنوسونو سؤیلەدی، بیرآز دوردو. سانکی بیزیم دیققاتیمیزی چکمک ایستییۇردو. ذاتن بیزدە شیمشکلر چاقمئشتئ. بو آدام ناسئل قۇنوشویۇردو، نە یاعنی بیز مۆسلۆمان دگیل مییدیک؟ آدامدان شۆبهەلنمیشتیم. حۇجا آیدئن دین آدامئ اۇلسایدئ جننتتن، ایسلامدا دمۇکراسیدن باحثەدردی. سوستورسام مئ عاجابا؟ قۇنوشماماسئ گرکیر بونلارئن. بین یئللئق تاریحە صاحیب اۇلان بیزلرە؛ “ناسئل مۆسلۆمان اۇلونور؟” قۇنوسونو آنلاتئیۇر، بیرە… باشقا قۇنو یۇق مو؟!.. حالبوکی نە قادار گۆزل قورئان اۇقوموشتو.
حۇجا دواملا؛
– أطرافئمئزا باقتئغئمئز زامان بۆتۆن هر شەیین (اینسانلار، حایوانلار، جانلئلار، طابیعات، یئلدئزلار قئساجا أورن) بیر قاعیدەیە، بیر قورالا، بیر قانونا دایاناراق وارلئقلارئنئ سۆردۆردۆکلرینی گؤرمکتەییز. بیر مەیوەنین اۇلغونلاشماسئ ایچین مەوسیمینە، قار یاغماسئ ایچین قئشا، اۇقوما یازما اؤگرنمک ایچین اۇقولا ایحتیاج وارکن، مۆسلۆمان اۇلمامئز ایچین نەیە ایحتیاجئمئز وار؟..
تۇرناجئ اۇلابیلمک ایچین آتؤلیەدە یئللارجا چئراقلئق، قالفالئق یاپماق شارطسا؛ دۇکتۇر اۇلابیلمک ایچین آلتئ یئل، ماکینە مۆهندیسی اۇلابیلمک ایچینسە دؤرت یئل اۆنیورسیتەدە اۇقوماق گرکییۇرسا؛ آللاهئن ایستەدیگی وە راضئ اۇلدوغو مۆسلۆمان اۇلابیلمک ایچین نە یاپماق گرکیر؟
حۇجا دۇغرو سؤیلۆیۇر غالیبا! آللاهئن ایستەدیگی گیبی مۆسلۆمان اۇلابیلمک ایچین نە یاپماق گرکیر؟.. بؤیلە سۇرو هیچ دویمامئشتئم، دۆشۆنمەمیشتیم. زیرا مۆسلۆمانسئن دەدیلر، مۆسلۆمان اۇلدوق بۆیۆکلریمیز گیبی!.. یترلی می؟ دگیل می؟ بیلمییۇروم!..
حۇجا:
– بونون تک جوابئ ایسلامئن اۇقولو اۇلان قورئانا وە سۆننتە مۆراجاعات أتمک، اۇنا قایئد یاپتئرماق، اۇنو آنلاماقتئر. قورئانسئز مۆسلۆمان اۇلونماز، گلەنکچی، آتالاردان قالما دین آنلایئشئیلا مۆسلۆمان اۇلونماز.
قۇنونون آنلاشئلماسئ ایچین اؤرنک ورەجک اۇلورساق، بیر جاددەیە دورالئم وە مسلک آنکتی یاپالئم. بیر بەیە سۇرویۇروز:
– مسلگینیز نە؟
– دۇکتۇر.
چۇق گۆزل، دییۇر وە دوام أدییۇروز.
– حانگی اۆنیورسیتەدە اۇقودونوز؟
– نە اۆنیورسیتەسی! هیچبیر اۇقولدا اۇقومادئم.
– آما دۇکتۇر اۇلدوغونوزو سؤیلەدینیز!
– أوت، بن دۇکتۇروم.
