“فئرصاتلار چئقمادئقچا یتەنکلر پک آز ایشە یارار.”
ناپۇلیۇن
فئرصاتلار دگرلندیرمک ایچیندیر.
عاقئللئ اینسانلار؛ ساتاجاق مالئ اۇلان اینسانلاردئر. کیمە مالئنئ ساتابیلەجگینی، کیمە دە ساتامایاجاغئنئ آراشتئرئر. غایرتینی اۇنا گؤرە یاپاجاقتئر.
تیجارتی ایی بیلن کیشی بیلیر کی، ساتئجئ نە قادار ایی مالئنئ پازارلارسا، نە قادار ایی سونارسا، مالئ اۇ قادار ایی آلئجئ بولاجاقتئر.
بو مینوال اۆزەرە گنچلرلە اینترآکتیف یاپتئغئمئز بیر درسیمیزدە، شو شکیلدە بیر اۇیون اۇینادئق:
اۇیونون آدئ: “آرقاداشئنئ سچ!”
آرقاداشتا بولونماسئ گرکن اؤزللیکلرینی برابر سئرالادئق. گۆزللیک، دۇغرولوق، أمینلیک، گۆونیرلیک آدئنا نە وارسا حپسینی یازدئق. اؤیلە یا، کیم ایستەردی کی آرقاداشئنئن یالانجئ اۇلماسئنئ، گۆونیلیر اۇلماماسئنئ، سؤز وریپ دە سؤزۆندە دورماماسئنئ، “گلەجگیم، یاپاجاغئم…” دەییپ دە گلمەمەسینی، یاپماماسئنئ…
نە قادار گۆزللیک وارسا سئرالادئق. گۆزل آحلاقلئ، گۆونیلیر، یالان سؤیلەمەین، سئر ساقلایان، سؤزۆندە دوران، فداکار، بجریکلی… بیرقاچ دا بن أکلەدیم ایعتیراضلارا راغمن: زنگین، یاقئشئقلئ، گۆزل وە کاریەر صاحیبی…
دؤرت گروپ یاپتئق. باشقانلارئنئ سچتیلر. حض. موحاممدین تاوصیەسییلە: “اۆچ کیشی یۇلجولوغا چئقتئقلارئ تاقدیردە، آرالارئندان بیریسینی باشئنا أمیر تاعیین أتسینلر.” (أبو داوود)
بو اۇیوندا دا بیر یۇلجولوق واردئ. هر گروپ کندینە بیر ایسیم سچتی. پۇنپۇن قئزلار، جیجی گروپ، کبەلکلر گروبو، اوموت گروبو.
هر گروبا فاراضی اۇلاراق بین لیرا وردیم. زیرا تاحتایا یازدئغئمئز اؤزللیکلری آچئق آرتتئرما ایلە ساتاجاغئم.
اؤنجەلیکلە کندیلری اؤنجەلەدیکلری اؤزللیکلری سئرالایاجاقلار وە سۇنرا گروپ اۇلاراق قارار وردیلر. حانگی اؤزللیک داحا اؤنملییسە بیرینجی سئرایا آلدئلار. چۆنکی آچئق آرتتئرمادا أن چۇق پارایئ اۇنا ورەجکلر.
ایشتە آچئق آرتتئرما باشلادئ؛ یالان سؤیلەمەین بیر آرقاداش ساتئیۇروم. هر گروپ آچئق آرتتئرمایئ قازانماق ایچین آرتتئرمالئدئر. چۆنکی أن فاضلا پارا ورن قازاناجاقتئر.
وە زۇرلو بیر مۆجادلە… یالان سؤیلەمەین 550 لیرایا سۇن آرتتئران جیجی گروبونون ألیندە…
مال بنیم یا(!) ساتئیۇروم کاریەر صاحیبی بیر آرقاداشئ. سئرالامادا بیلە اۇلمایان کاریەر صاحیبی آرقاداشئ، بنیم اؤومەلریملە تام 380 لیرایا ساتئیۇروم. ماددە دۆنیاسئنداکی گۆچتن أتکیلنن کبەلکلر گروبونا.
فایدالارئ چۇق؛ دەولت باقانئ ایی بیر آرقاداشئنئز وارسا سیزدە اؤنملی بیر یرە مۆدۆر اۇلورسونوز…
شیمدی گۆزل بیر آرقاداش ساتئیۇروم. اؤیلە بیر گۆزل کی؛ هیچبیر یاقئشئقلئ گنچ کندیسینە باقمایاجاق… “بو گۆزل آرقاداشئنا باقاجاق، سن دە کؤتۆ باقئشلاردان قۇرونموش اۇلاجاقسئن،” دییۇروم آما بیر تانە بیلە آلئجئ بولامئیۇروم. هایدی دییۇر گروپلاردان جیجی گروبو، قالماسئن، 10 لیرا ورەییم…
وە سۇنوندا گروپ باشقانلارئن تاحتا باشئنا گچیپ سۇنوجو أن گۆزل فۇرمۆلە أدیپ آنلاتاراق بنی ایقناع أتمەسی گرک. کی بن اۇ گروپتاکیلر ایلە آرقاداش اۇلابیلەییم…
حایاتئن اۇیون وە أگلنجەدن عیبارت اۇلدوغو فارق أدیلملیدیر. حایات اۇیونوندان چئقئلئپ، گرچکلرلە یۆزلشتیریلملیدیر. نەرەلردە زامان گچیریلدیگینە باقئلمالئدئر. زیرا نە آتئلان اۇق، نە گچن زامان، نە دە حارجانان پارا گری گلیر.
آرادئغئمئز بو پۇزیتیف اؤزللیکلر کندی اۆزەریمیزدە وار مئ؟ “آرقاداشئنئ سؤیلە، سانا کیم اۇلدوغونو سؤیلەیەییم.” اینسانئن آرقاداشئ بو قادار اؤنملیدیر؛ هلە دە بو حایات آرقاداشئ أشی ایسە…
دئشارئدا نە قادار رنکلی حایات یاشانسا دا، نە قادار اؤوۆلۆپ سەویلسە دە تکرار أولرە دؤنۆلەجک وە أن یاقئن چەورە ایلە باش باشا قالئناجاقتئر. یا جننت باحچەسیندن بیر باحچە، یا دا جهننم چوقوروندان بیر چوقور حۆکمۆندە اۇلان أولرە دؤنۆلدۆگۆندە، دۆنیانئن گرچکلرییلە قارشئ قارشئیا قالئناجاقتئر.
آتالار: “نە أکرسن اۇنو بیچرسین، نە وریرسن اۇنو آلئرسئن،” دەمیشلردیر. اییلیگین قارشئلئغئ اییلیکتن باشقا بیر شەی دگیلدیر.
“اییلیک دە أشیت دگیلدیر، کؤتۆلۆک دە. سن کؤتۆلۆگۆ أن گۆزل اۇلان حارەکتلە ساو! اۇ زامان گؤرۆرسۆن کی، سنینلە کندیسی آراسئندا دۆشمانلئق اۇلان بیر کیمسە، سانکی یاقئن جاندان بیر دۇست اۇلوورمیشتیر.
بو (کؤتۆلۆگۆ اییلیکلە اؤنلەمە اؤزللیگینە) آنجاق صابرەدنلر قاووشتورولور. آیرئجا بونا (ثوابتان) بۆیۆک پای صاحیبی آلاندان باشقاسئ قاووشتورولماز.
أگر شەیطاندان بیر فیتنە (وسوسە) سنی دۆرتر (دە ایی حالدن اوزاقلاشتئرئرسا) همن آللاها سئغئن! چۆنکی اۇ، حاققئیلا ایشیتن وە بیلندیر.” (فوصصیلت سورەسی؛ 34-36)