(18)
کرامت
مۆرید: سن کرامتی اینکار أدییۇرسون دگیل می؟
بایئندئر: کرامتی دگیل دە، باعضئ راستلانتئلارئ وە اویدورما حیکایەلری کرامت آدئ آلتئندا موعجیزە گیبی قوللانمانئزئ یادئرغئیۇروم. اۇنلارئ، آللاهئن دۇستو اۇلمانئن دلیلی سایئیۇر، چەورەنیزدەکیلرلە بیرلیکتە باتئیۇرسونوز.
“کرامت”، دگرلی اۇلماق دەمکتیر. آللاە تعالا اینسانئ دگرلی (کرامتلی) یاراتتئغئنئ وە بیرچۇق شەیی اۇنون أمرینە وردیگینی آچئقلامئشتئر:
وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا ﴿۷۰﴾ (سورة الإسراء)
آدم اۇغوللارئنئ چۇق دگرلی (کرامتلی) یاپتئق، قارادا وە دنیزدە تاشئتتئق، گۆزل وە تمیز نیعمتلر وردیک، یاراتتئقلارئمئزئن بیرچۇغوندان دا اۆستۆن قئلدئق. (ایسرا سورەسی؛ 70)
أن بۆیۆک ایکرام، شیرکتن اوزاق بیر ایماندئر:
الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ ﴿۸۲﴾ (سورة الأنعام)
اینانان وە ایمانلارئنا شیرک بولاشتئرمایانلار وار یا، ایشتە گۆون اۇنلارئن حاققئدئر؛ دۇغرو یۇلو توتتورانلار اۇنلاردئر. (أنعام سورەسی؛ 82)
آللاە، أن کرامتلی اۇلانئ شؤیلە آچئقلامئشتئر:
يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ ﴿۱۳﴾ (سورة الحجرات)
أی اینسانلار! سیزی بیر أرککلە بیر دیشیدن یاراتتئق. بیربیرینیزی تانئیاسئنئز، دییە سیزی حالقلارا وە قابیلەلرە آیئردئق. آللاە قاتئندا أن کرامتلی اۇلانئنئز، یانلئشلاردان أن ایی قۇرونانئنئزدئر. چۆنکۆ آللاە بیلیجیدیر. (حوجورات سورەسی؛ 13)
کرامت دەنینجە موعجیزە گیبی شەیلر، یاعنی اۇلاغان اۆستۆ گؤستریلر قاصدەدیلیر.
آللاهئن ألچیلری، آللاهئن سؤزلرینی بیلدیرمکلە گؤرەولیدیرلر. بو گؤرەوە گتیریلنین ألیندە یالنئز آللاهئن ورەبیلەجگی بیر بلگە اۇلمالئدئر. یۇقسا هرکس آللاهئن ألچیسی اۇلدوغونو ایددیعا أدر. بو یۆزدن موعجیزە چۇق اؤنملیدیر.
آللاهئن ولیلیگی وەیا أولیالئق دییە بیر گؤرەو یۇقتور. هر مۆمین، آللاهئن ولیسیدیر. ایمان قالبتە اۇلدوغوندان کیمین آللاهئن ولیسی، یاعنی گرچک مۆمین اۇلدوغونو آللاەتان باشقاسئ بیلەمز. بو قۇنو داحا اؤنجە آنلاتئلمئشتئ.
آللاە، هر مۆمینە یاردئم سؤزۆ ورمیشتیر. اۇنو اؤنجە آغئر بیر ایمتیحاندان گچیریر، سۇنرا یاردئم أدر. اۇ، شؤیلە دەمیشتیر:
… وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ ﴿۴۷﴾ (سورة الروم)
… مۆمینلرە یاردئم بۇینوموزا بۇرچتور. (روم سورەسی؛ 47)
… وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا ﴿۲﴾ وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا ﴿۳﴾ (سورة الطلاق)
… کیم آللاەتان چکینیرسە، اۇنا چئقئش یۇلو گؤستریر وە اوممادئغئ یردن رئزئق وریر. کیم آللاها دایانئرسا اۇ، اۇنا یتر. آللاە ایشینی تام یاپار. آللاە، هر شەیە بیر اؤلچۆ قۇیموشتور. (طالاق سورەسی؛ 3-2)
بدیر ساواشئندا مۆسلۆمانلارئن یاردئمئنا آللاە تعالا ملکلری گؤندرمیش؛ آما ظافرین ملکلرین یاردئمئیلا اۇلمادئغئنئ دا وورغولامئشتئ. شو آیت عاقلئمئزدان چئقمامالئدئر:
إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُرْدِفِينَ ﴿۹﴾ وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُكُمْ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿۱۰﴾ (سورة الأنفال)
اۇ گۆن راببینیزدن یاردئم ایستییۇردونوز. اۇ دا، بیربیری آردئنجا بین ملک ایلە سیزە دستک ورییۇروم، دییە جواب وردی. آللاە بونو صئرف، مۆژدە اۇلسون وە یۆرکلرینیز یاتئشسئن، دییە یاپتئ. یۇقسا ظافر، سادەجە آللاە قاتئنداندئر. آللاە گۆچلۆدۆر، دۇغرو قارار وریر. (أنفال سورەسی؛ 10-9)
آللاهئن یاردئمئ گلینجە، شئمارمایئپ شۆکرەتمک گرکیر.
آللاە تعالا شؤیلە دەمیشتیر:
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿۵۵﴾ (سورة النور)
آللاهئن ایچینیزدن اینانان وە ایی ایش یاپانلارا سؤزۆ واردئر؛ اؤنجەکیلرە وردیگی گیبی، اۇ یری دە کسینلیکلە اۇنلارا ورەجک؛ راضئ اۇلدوغو دینی اۇنلار ایچین کؤکلشتیرەجک وە قۇرقولارئنئن آردئندان اۇنلارئ گۆونە قاووشتوراجاقتئر. اۇنلار بانا قوللوق أدر، بیر شەیی اۇرتاق قۇشمازلار. بوندان سۇنرا دا کندینی دۇغرولارا قاپاتانلار اۇلورسا، یۇلدان چئقمئش اۇلورلار. (نور سورەسی؛ 55)
یالان یئغئنئنا دؤنۆشن کرامتی بئراقئن دا، یالنئز آللاها قوللوق أتمەیە چالئشئنئز:
وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ ﴿۹۹﴾ (سورة الحجر)
اۇ آچئق گرچک (اؤلۆم) گلینجەیە قادار، راببینە قول اۇلمایا دوام أت! (حیجر سورەسی؛ 99)
