دۇغرو اۇلان، دۇغرولارئن أن گۆزلینە تابیع اۇلانلارا، آللاەتان گلن واحیی هیچ شۆبهەیە دۆشمەدن قابول أدنلرە صئددئق دەنیر.
طئبقئ آرقاداشئ حض. موحاممدە (ص) أن باشئندان بری دستک اۇلمان، هر سؤیلەدیگینە اینانان، اؤزۆ سؤزۆ دۇغرو اۇلمان؛ میعراج حادیثەسی عاقابیندە “سنین آرقاداشئن دلیردی، بو سفردە بیر گجەدە مسجیدی آقصایا گیتتیگینی وە گؤگە یۆکسلدیگینی سؤیلۆیۇر” دیەن مککە اینانمایانلارئنا قارشئ؛ “بن اۇنون داحا ایلری سؤیلەدیکلرینە ایناندئم،” دیەرک “صئددئق” لاقابئنا لایئق اۇلان حض. أبو بکیر گیبی اۇلماقتئر…
یۇلونا باش قۇیانلاردان اۇلماقتئر، ایعتیقادتا دۇغرویو بولانلاردان، دۇغرویا اینانانلاردان اۇلماقتئر. دۇغرو بیلگی اۇلمازسا عامللر نە قادار دۇغرو اۇلابیلیر کی؟
آللاها وە اۇنون رسولۆنە حاققئیلا ایمان أدنلر، آللاە قاتئندا صئددئقلار (اؤزۆ سؤزۆ دۇغرو اۇلانلار) وە شهیدلر (شاهیدلر)دیر. (حادید سورەسی؛ 19)
ایمان؛ قولون حاق قارشئسئنداکی تسلیمیەتیدیر. اۇنو راب اۇلاراق تانئماسئدئر.
اینانان ایسە؛ آللاەتان گلن حابرلری دۇغرولایاراق، حابرلرە ایناناراق، أمیرلر وە نهیلر حاققئندا گۆون ایچیندە اۇلاراق، ایچیندە یارارئنا بینلر حیکمت گیزلی اۇلدوغونا ایناناراق وە أطرافئنا دا بو گۆونی گؤسترەرک یاشایان کیشیدیر. هرکسین کندیسیندن گۆون ایچیندە اۇلدوغو، ألیندن دیلیندن ضارار گلمەین ینساندئر.
دۇغرولاردان اۇلماق، دۇغرو اینانماق اینسانا ایناندئغئ گۆجۆن قووتینی وریر. گۆجۆنۆ حاق تعالادان آلئر. اینانان کیشییە باشقالارئنئن گۆونمەسی ایمانئنئن مەیوەسیدیر.
گۆون دگیل میدیر اینسانئ بو حایاتا باغلایان؟
گۆون دگیل میدیر حایاتئ یاشانئر قئلان؟
گۆون دگیل میدیر حایاتئن ائشئغئ اۇلان؟
گۆون دگیل میدیر یاشاماق ایچین بیر اۆمید اۇلان؟
گۆونلرین یئقئلدئغئ بیر اۇرتامدا سەوگیلرین یۇق اۇلماسئ، سایغئلارئن سببسیز اۇلماسئنئ گرکتیردی. فداکارلئقلار گرکسیز گؤرۆلدۆ. فداکارلئق آنلایئشئنئن قایبۇلماسئ، اینسانلئغئن اؤلۆمۆنە سبب اۇلدو.
ویجدانلار حابسەدیلدی. اینسانلار بنجیللشتی، فردیلشتی. یووالار یئقئلدئ. سۇنوندا آننە بابالار باقئم أولرینە ترک أدیلدی. أولادلار کرەشلرە بئراقئلدئ. تکنۇلۇژی اینسانلارئ أسیرآلدئ. جبیندە بانکا کارتئ تاشئیان هرکس مۇدرن بیر کؤلە اۇلدو. وە زامان؛ قارئن دۇیورما، گۆنۆ گچیرمە وە یارئنلارئ دۆشۆنمەمە زامانئ اۇلدو.
جلالددین رومینین؛ “یا اۇلدوغون گیبی گؤرۆن، یا دا گؤرۆندۆگۆن گیبی اۇل” سؤزۆ گۆزل سؤز اۇلماقتان اؤتەیە گچمز اۇلدو. دۇغرولوق گچر آقچە اۇلامادئ.
یالان سؤیلەینلر، آلداتانلار، یالانجئنئن مومونون یاتسئیا قادار یاناجاغئنئ بیلەرک بونو کار بیلیندی. نیجە یاتسئلار گچتی آما “دور!” دەنیلمەدی.
دوروم ایکی کؤرۆن سارما یەمەسی مسئەلەسینە دؤنۆشتۆ. “نەدن چیفت چیفت ییۇرسون؟” دییە سۇران کؤر واطانداشا، نەرەدن بیلدیگینی سۇران دیگر کؤرۆن وردیگی جواب دویولماز اۇلدو: “بن دە چیفت چیفت ییۇروم دا اۇندان!”
حالبوکی جنابئ آللاە ایمانئندا صادئق اۇلانلارا شو شکیلدە بویورموشتو:
ایمان أدن وە ایی ایشلر یاپانلارئ، ایچیندە أبدی قالماق اۆزەرە زمینیندن ائرماقلار آقان جننتلرە قۇیاجاغئز. آللاە (بو سؤیلننلری) حاق بیر سؤز اۇلاراق واعاد أتتی. سؤز ورمە وە اۇنو توتما باقئمئندان کیم آللاەتان داحا دۇغرو اۇلابیلیر؟ (نیسا سورەسی؛ 122)
قورئانئ کریمدە: وای شو ناماز قئلمایانلارئن حالینە” دییە بیر آیت یۇقتور. ماعون سورەسیندە؛ “وای اۇ ناماز قئلانلارئن حالینە کی، یازئقلار اۇلسون اۇ ناماز قئلانلارا کی” عیبارەسی تکرار أدیلیر. بیر اؤنجەکی آیتلریندە دینی یالانلایانلارئ ذیکرەتمەسی قۇرقوتوجودور. راحمانئن سەومەدیگی داورانئشلار؛ یتیمین حاققئنئ گؤرمزلیکتن گلمک، یۇقسولو دۇیورمایا تشویق أتمەمک، گؤستریش یاپماق، حایرا مانیع اۇلماق، دوامئندا وردیگی کؤتۆ داورانئشلار سئرالانئر.
