وە یینە…
“…أللی واقیت نامازئ بش واقتە ایندیرتمک ایچین موسا نبی ایلە آللاە آراسئندا مکیک دۇقویان، اۆزرلرینە ایدرار سئچراماسئندان وە دەدیقۇدودان ساقئنمادئقلارئ ایچین قابیرلرین ایچیندە عاذاب چکنلری گؤرەرک، دیکتیگی یاش داللارلا عاذابلارئنئ آزالتان وەیا عاذابتان قورتاران، قئیامتین نە زامان اۇلاجاغئنئ کستیرەرک اۇندان اؤنجە بۆیۆکلۆ کۆچۆکلۆ عالامتلرینی بلیرتن، کاهین وەیا مۆنججیم گیبی سۆرکلی غایبدان وە گلەجکتن حابرلر ورن، دججالین، مهدینین وە عیسا مسیحین نە زامان گلەجگینی وە نە یاپاجاقلارئنئ بیلن، عازیم صاحیبی (اولولعازم) نبیلرین بیلە چارەسیز قالاجاغئ آحیرت گۆنۆندە آللاها حاطئرلاتئر وەیا یۇل گؤستریر گیبی ظالیم گۆناهکارلارا شفاعات أدەرک اۇنلارئ ماحشرین دهشتیندن وە آتشین عاذابئندان قورتاران بیر موحاممد گؤرۆرۆز.”
سۇقاقتا یا دا جامیعدەکی مۆسلۆمانئن ذیهنیندە اۇلان موحاممد (ع) آلغئسئ بؤیلەدیر، آز وەیا چۇق بو آنلایئشتان أتکیلنمەینیمیز یۇق گیبیدیر. قول وە نبی موحاممد گرچگینین اۆزری عاقلا حایالە گلمەدیک بیر یئغئن یالان ایلە اؤرتۆلمۆش، اینسان قئلئغئنا بۆرۆنمۆش، آدئ دا موحاممد اۇلان ایلاهی بیر وارلئق اۇرتایا چئقمئشتئر.
أگر قورئان “آللاهئن اۇغلو” قاورامئنئ ماحکوم أتمەسەیدی بلکی دە تاصاووف کیتابلارئمئز؛ “موحاممد آللاهئن اۇغلودور” حورافەسییلە دۇلوپ تاشاجاقتئ!
أساسن طاریقاتلاردا بونون پسیکۇلۇژیک زمینی حاضئر اۇلدوغوندان، گۆنۆمۆزدە وە گلەجکتە هر آن بیریلرینین تانرئلاشتئرئلدئغئنا شاهیدلیک أدەبیلیریز.
نەدن نبیلری تانرئ سایارلار؟
موحاممدی (ع) تانرئ قابول أتمەنین یا دا اینساناۆستۆ سایمانئن آصئل گرکچەسینی سؤیلەمزسک قۇنو أکسیک قالئر. بورادا آماچ اؤنجەلیکلە نبیلری دۇقونولماز قابول أتمک، سۇنرا کندی طاریقات یا دا جماعات لیدرینی اۇنون ایزیندن گیدییۇر دییە قوتساللاشتئرماقتئر. موحاممد (ع) قوتسال دگیلسە، ایزیندن گیتتیگی شەیحی، هیچ قوتسال دگیلدیر.
اؤیلەیسە؛ “موحاممد أشیتتیر آللاە” اۇلمالئدئر کی، بیر زامان سۇنرا آللاە، أتە کمیگە بۆرۆنۆپ “موحاممد” دییە گؤرۆنەبیلسین!
نبییە آللاە دیەنلرین ایکینجی-اۆچۆنجۆ آدئمدا یاپاجاقلارئ ایش، کندی شەیحلرینی تانرئلاشتئرماقتئر وە بیر گۆن شەیحین یرینی آلدئقلارئندا بو سفر کندیلرینی دۇقونولماز، سۇرغولاناماز قابول أدەجکلر /أتتیرەجکلردیر. نیتەکیم جلالددین رومی: “موحاممد آللاەتئر!” دەمیش، مۆریدلری دە: “مەولانا آللاەتئر!” دەمیشلردیر.
آللاە تعالا بو گیبیلری ایچین شؤیلە بویورور:
وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لِيَكُونُوا لَهُمْ عِزًّا ﴿۸۱﴾ (سورة مریم)
اۇنلار، کندیلرینە بیر ایعتیبار وە قووت (وسیلەسی) اۇلسون دییە آللاەتان باشقا تانرئلار أدیندیلر. (مریم سورەسی؛ 81)
شیرک مکانیزماسئ طئبقئ بیر قوماربازئن حیلە یاپمئش گیبی ایشلەر، آنجاق سۇنوچتا قایبەدن حپ مۆشریک اۇلور (مۆجادلە سورەسی؛ 21-20).
مۆریدین شەیحینی ایلاهلاشتئرما سۆرجینی بیرلیکتە اینجەلەیەلیم…
عابدولغانی أن-نابلوسینین بو قۇنودا شؤیلە دەدیگی ناقلەدیلیر:
“بیر کیمسە آللاە یۇلوندا کندینی تسلیم آلان بیر شەیحە تسلیم اۇلورسا اۇنون، آللاهئن قاپئلارئندان بیر قاپئ اۇلدوغونا اینانماسئ گرکیر. شەیحی بو مرتبەدە گؤرمک مرتبەلرین أن دۆشۆگۆدۆر. شونا دا اینانمالئدئر کی، شەیحتن کندینە نە گلیرسە آللاەتان بیلملی، شەیحتن بیلمەملیدیر. أگر حایئر گلیرسە آللاهئن اۇنا هیدایت، شر گلیرسە اۇنون ایمتیحانئدئر. شو حالدە سالیکین یاعنی طاریقاتا گیرمیش بیر کیمسەنین شەیحینی آللاهئن قاپئسئ بیلمەسی ایلک باساماقتئر.
ایکینجی باساماق سالیکین شەیحینی، آللاهئن ایسیم وە صئفاتلارئنئن اۇرتایا چئقئپ گؤزۆکتۆگۆ کیشی اۇلاراق بیلمەسیدیر. آللاهئن بویروق وە یاساقلارئیلا یۆکۆملۆ اۇلان کیمسە ناسئل سایغئ دویارسا شەیحینین یانئندا اۇ شکیلدە سایغئلئ اۇلمالئدئر. بو اۇرتا باساماقتئر.
اۆچۆنجۆ باساماقتا سالیک شەیحینی هیچ گؤرمەملیدیر، اۇ ماعنویدیر. اۇنون یرینە آللاهئن صئفاتلارئنئ گؤرملیدیر. شەیحی آرادا فانی بیلملی، آللاهئ باقی بیلملیدیر. دۇغروسو دا بودور. بو حال اۆچ باساماغئن أن اۆستۆدۆر.”
بللی آشامالار سۇنوندا شەیحینی آرتئق آللاە گیبی گؤرمەیە باشلایان مۆرید، بیر گۆن شەیحینین ماقامئنا اۇتوردوغوندا، بو سفر کندی مۆریدلری دە اۇنو تانرئلاشتئراجاق. آنجاق بونون یاپئلابیلمەسی ایچین اؤنجەلیکلە نبیلرین ایلاە یاپئلماسئ گرکەجک. بو مانطئغا گؤرە طابیعی کی “موحاممد أشیتتیر آللاە!” اۇلمالئ کی، ایلاە اۇلما سئراسئ بیر گۆن اۇنلارا گلسین!
قورئاندان باقئنجا موحاممد (ع)
آللاهئن ألچیسی موحاممدین (ع) کیملیگینی بیزە أن ساغلئقلئ ورن قایناق قورئاندئر. اؤیلەیسە “سیەر” قورئان مرکزلی اۇقونمالئدئر. آللاە اۇنون حاققئندا شؤیلە بویورماقتادئر:
دە کی: “بن، سادەجە سیزین گیبی بیر بشریم…” (فوصصیلت سورەسی؛ 6) وە (کهف سورەسی؛ 110)
قورئان اۇنون قول وە ألچی اۇلدوغو گرچگی اۆزریندە دورور وە ألبتتە بو چۇق شرفلی وە دگرلی بیر ماقامدئر. اۇ بیزیم نبیمیز وە أن سەودیگیمیز اینساندئر. آنجاق اۇنو اینساناۆستۆ گؤرەمەییز. اۇلاغاناۆستۆ اؤزللیکلرە صاحیب قابول أدرسک؛ اؤنجە اۇنو آللاهئن یانئنا قۇیارئز، سۇنرا دا آللاهئن یرینە.
حض. موحاممدی (ع) ایلاە ظاننەدن تۆم ساپقئنلار ایلک اۇلاراق اۇنو اۇلاغاناۆستۆ قابول أتتیلر. ذاتن بیر کیشییی اینساناۆستۆ قابول أدییۇرسانئز تانرئلاشتئرما سۆرجی باشلامئش دەمکتیر.
