پسیمیست اۇلماق هر کیشینین ایشی، اۇپتیمیست اۇلماق أر کیشینین ایشیدیر. ایدئالیست اۇلماق اؤنملی، رئالیست اۇلماق چۇق داحا گرکلیدیر.
چۇق قۇنوشولدوغو آما حایاتا گچیریلمەدیگی، ایشین ایجرائاتئندا دگیل، أدبیاتئندا اۇلوندوغو بیر دؤنمین ایچیندەییز. بوندان دۇلایئ اۇلسا گرک؛ فیکیرلر گۆزل، سؤیلننلر حۇش آما یاشانانلار بۇمبۇشتور.
بو بۇشلوقتا قالان اینسانلئق، هدفسیز وە غایەسیزلیگینین سۇنوجو کندینە یتەمەمیش وە یاشادئغئ حایات دا کندیسینی تاطمین أدەمەمیشتیر.
صئدقئ آسلانحانئن گۆزل بیر تثبیتی وار:
“حایاتتا یا تۇزو دومانا قاتارسئنئز یا دا تۇزو دومانئ یوتارسئنئز. یا ایستەدیگینیز آرزولادئغئنئز حایاتا حئزلا قۇشار اۇرایا دۇغرو گیدرسینیز. یا دا بیریلرینین یاشادئغئ، بیریلرینین دە یاشامانئزئ ایستەدیگی حایاتئ یاشارسئنئز.”
عاقلئن یۇلو بیردیر. شارطلارئنئ اۇلوشتورانلار، قوراللارئنئ قۇیانلار، تۇپلومو ایعمار أدنلر وە یؤنلندیرنلردیر. حایاتئن اؤزنەسی غایرتیندە اۇلانلاردئر.
قوصورو دائیما بیریلرینە آتئپ کندیندە حاطا گؤرمەین، کندیسی ایچین یاتئرئم یاپمایان، حایاتئ ناسئل شکیللندیرەبیلیر کی؟
اۇلوشان بۆتۆن سۇرونلارئن، یاشادئغئمئز بۆتۆن پرۇبلملرین چؤزۆمۆ، باشا گلن بۆتۆن دردلرین بیر دواسئ واردئر. چؤزۆمسۆز هیچبیر سۇرون یۇقتور. یۆجە یارادان دواسئز بیر درد دە یاراتمامئشتئر.
باتئ دۆشۆنۆرلریندن برنارد شاو: “اینسانلار دائیما شارطلارا قباحات بولورلار. بو دۆنیادا باشارئلئ اۇلانلار، ایچیندە بولوندوقلارئ شارطلار حۇشونا گیتمەدیگی تاقدیردە گیدیپ کندی قۇشوللارئنئ حاضئرلایانلاردئر.” دەمیشتیر.
سوچون هیچبیر زامان تک طارافلئ اۇلماماسئ گیبی، حاستالئق دا دوردوغو یردە گلمز. مثەلا سۇغوقتا اینجە قئیافتلرلە دئشارئیا چئقئلماسئ حاستالئغا آچئق بیر داعوتیەدیر.
تدبیرینی ایی آلانلار گلەجگە، بوگۆندن یاتئرئم یاپانلاردئر.
راببیمیز: “اۇ حانگینیزین داحا گۆزل عامل ایشلەیەجک دییە ایمتیحان أتمک ایچین اؤلۆمۆ وە حایاتئ یاراتاندئر.” (مۆلک سورەسی؛ 2) بویورورکن، اؤلۆمۆن وە حایاتئن بیر ایمتیحان وسیلەسی اۇلدوغونو بلیرتمیشتیر.
حایات بیر ایمتیحان سۆرەسی ایسە، اؤلۆم دە بو ایمتیحان سۆرەسینین بیتیش ایعلانئدئر. تنففۆس ذیلینین چالئندئغئنئ دویان اؤگرنجیلر، ناسئل ایستەسەلر دە ایستەمەسەلر دە ایمتیحان کاغئدلارئنئ تسلیم أدرسە، بیز دە اؤلۆم سۇنراسئ حایاتتا ایستەسک دە ایستەمەسک دە عامل دفترلریمیزی تسلیم أدەجگیز.
وارلئغئندا اییلیک وە کؤتۆلۆک یاپما قابیلیەتی بولونان بیزلر بیلملیییز کی؛ حایاتئمئز دا، اؤلۆمۆمۆز دە سببسیز وە غایەسیز دگیلدیر.
غایە ایمتیحان اۇلدوغو ایچین بو دۆنیادا هم اییلیک هم کؤتۆلۆک یاپما ایمکانلارئ ساغلانمئشتئر. آما بیزدن اییلیک یۇلوندا باشارئلئ اۇلمامئز ایستندیگی ایچین بیر یاندان دا دۇغرو جوابلار ألیمیزە وریلمیشتیر. بیزە دۆشن بو دۇغرولارا گؤرە یاشاماقتئر.
ایمتیحان سۇنوجونو بلیرلەین اؤگرتمن، درسینی ایی چالئشان اؤگرنجیسینی چالئشمایانلا بیر توتماماقتادئر. بو دۆنیا ایمتیحانئنئن سۇنوجونو بلیرلەیەجک اۇلان راببیمیز دە یاپتئقلارئمئزئ، حاتتا ایچیمیزدن گچیردیکلریمیزی دە دگرلندیرەجکتیر. اییلر ایلە کؤتۆلری عاینئ دگرلندیرمەیەجکتیر.