بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
Eyiliği soñsuz, sîlağı bol Allâh’ıñ âdı bilen
_______________________________________
(Falak; 113/1)
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ
Diy ki: “Sığınarın, bölüp yaratma îşiniñ [*] Rabb’ına (Eyesine).”
[*] Falak; bölme weyë bölünen zâd âñlamındadır. Bölme, Allâh’ıñ yaratma guralıdır. Biyolojide muña, mitoz ve miyoz bölünme diyiler. Bir âyet şeyledir: “Dëneleri ve şënikleri bölen Allâh’dır. O, öliden dîrîni çıkarar, dîriden de ölîni çıkarar. İne Allâh budur. Muña garamân yañlışa nîreden süyrüklenyërsiñiz?”(En’âm 6/95)
(Falak; 113/2)
مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ
Yaratdıklarınıñ şerrinden.
(Falak; 113/3)
وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ
Garañkı çökdiği mahal gîcëniñ [*] şerrinden.
[*] غَاسِقٍ Ğasık, üşüden âñlamındadır.(Lisan’ul-arab) Gîcëniñ iñ sowuk we iñ uzîn bölümini beyân eder. Bu wağtda Güneş ışınlarınıñ etkisi gâlmân, yatsı wağtı çıkıp da (Isrâ 17/78) ve cânlılar üçîn diñlenme mahalı geldiği bolar. “Çökdüği mahal” beyanı, wağtıñ başını görkezer. Bu wağtdan soñra kimsëniñ yânına ruğsatsız gîrilmez. Îlğili âyet şeyledir: “Mümînler! Elleriñiziñ astında bolan esîrler bilen henîz erğenlik çâğına gîrmedik çâğalarıñız üç wağtda; ertîr namâzından öñce, öğle wağtında soyundığıñızda we yatsı namâzından soñra yânıñıza gîrcekleri mahal ruğsat istesinler. Bular, açık bolabileceğiñiz üç wağtdır. Bu wağtlar daşında bîrbîriñiziñ yânına gîrip çıkmakda size de olara da bir günëh yokdur. Allâh size âyetlerini beylece açıklâr. Allâh biler, doğrı karâr berer.” (Nûr 24/58)
Bu âyetleriñ gereği bola Nebîmiz, yatsıdan öñce uwklamakdan ve yatsıdan soñra gürleşmekden hoşlanmazdı. (Buhâri, Ezân, el-Kırâatu fî’l-fecr 104; Müslim, el-Mesâcid ve mevâdi’us-salah, 235 – (647)
(Falak; 113/4)
وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ
Îlişkilere [1*] fesâd gârışdıranlarıñ [2*] şerrinden.
[1*] Îlişkiler diye meâl berdiğimiz kelime ukdëniñ (العقدة) çoğulı ukaddır (الْعُقَدِ), sağlam gurulan her dürli îlişkîni beyân eder. Tarafları bâğlayân nikëh bâğına “ukdet’un-nikah”, satış sözleşmesine “ukdet’ul-bey’”, kërli îş îlişkisine de “el-ukde” diyler. (el-Ayn)
[2*] en-Neffâsât’a = النَّفَّاثَاتِ, en-nüfus’un neffâsât = النفوس النَّفَّاثَاتِ âñlamı berilipdir. Nefs = نفث bir zâdıñ ağızdan çıkmasıdır. (Mekâyîs) Insânlar ârası îlişkiler, bir topar sözler bilen bozular. Munı edenler, köplenç yalan aydarlar. Oları tanîmak kîn bolduğı üçîn şerlerinden Allâh’a sığınmak gerekdir. Gürüñ bilen îlğili âyetlerden bir bölüği şeyledir: “Yalançıları ësğerme! Köp istërler ki sen olara yâğçılık edesiñ, olar da saña yâğçılık etsinler. And içip duran alçaklarıñ hîçbîrini ësğerme! Arkadan çekişdirenleri, söz getirip götürenleri, eyiliği pëselleyën, saldırğan, günëhe düşğün, sâyğısız, yene de ötesi şımarık bolanları önemseme!” (Kalem 68/8-13)
Îlişkilere fesâd gârışdıranlarıñ iñ hatarlıları, doğrı zâdı, yañlış yerde gullanıp farklı bir alğı boluşdırmağa çalışanlardır. Muña Türkmençe’de “böğileme”, Arapça’da “sihîr” diyiler. Sihîr, bir zâdı bolduğından farklı görkezme, âldama, oyalama ve hîledir. (Lisânü’l-Arab). Mûsâ aleyhissalâma garşı edilen ve Allâh Taalâ’nıñ “böyük bir sihîr” diye tanımladığı zâd da beyle bir gurğıydı. Îlğili âyetler şeyledir:
“Olardan (o îlçilerden) soñra Mûsâ’nı âyetlerimiz bilen Fırawun’a ve onuñ îtibârlı kişilerine îlçi gönderdik. Yöne olar âyetler garşısında yañlış etdiler. Şindi gör bakâlı, o bozğunçılarıñ soñı nëhîl bolmuş? Mûsâ şeyle diydi: “Ey Fırawun! Men, bârlıklarıñ Rabb’ı (Eyesi) tarafından gönderilen bir îlçidirin. Meniñ görewim, Allâh hakında diñe gerçeği aytmakdır. Rabb’ıñızdan (Eyëñizden) size bir belğe de getirdim. Mundan beyle Isrâyıl oğullarınıñ meniñle birlikde gelmelerine ruğsat ber.”
Fırawun diydi ki: “Bir belğe getirdiyseñ görkez; elbette doğrı sözli bîriyseñ.” Mûsâ değneğini yere taşladı; derrew açıkca bir yılân boluberdi. Elini çıkardı, bakanlar üçîn apâk boluberdi. Fırawun’uñ halkından îtibârlı kişiler diydiler ki: “Bu gerçekden îşini bilen bir sihîrbâz!” (Fırawun etrâfındâkılara diydi ki:) “Sizi ülkëñizden çıkarmak isteyër; ne emredersiñiz?”
Diydiler ki: “Onı we gardaşını alıp goy we şehîrlere âdamlar gönder, îşini bilen sihîrbâzlarıñ hemmesini alıp saña getirsinler.” Böğiçiler Fırawun’a geldiler, diydiler ki: “Gâlîp gelen biz bolarsak elbette bir ödülimiz bolcak dël mi?” “Hawa” diydi, “Üstelik meniñ yakîn değrëmde bolcaksıñız.”
Diydiler ki: “Mûsâ! Sen mi atarsıñ, yoğsa öñce biz mi ataylı?” Mûsâ: “Siz atıñ!” diydi. Atınca ınsânlarıñ gözlerini boyadılar. Oları eymendirdiler. Böyük bir sihîr meydâna getirdiler. Mûsâ’ya: “Sen de değneğiñi at” diye wahyetdik, o da (ınsânları) gândırmak üçîn etdikleri zâdları ustaca yuwduberdi. Beylece gerçek ortaya çıkdı we etdikleriniñ gerçek daşı bolduğı belli boldı.” (Araf 7/103-120)
Bu âyetlerde we yene bir köp âyetde sihriñ gerçek daşı bir alğı yönetimi bolduğı açıkca âñladıldığı hâlda Ayşe wâlîdëmize dayandırılan bir riwëyetde bir Yahûdî’niñ Nebîmizi sihîrlediği, onuñ da etmediği bir zâdı etdiğini sâncak hâla geldiği iddiâ ediler. (Buharî, Tıp 47,49,50, Cizye 14, Edeb 56; Müslim, Selam 43-2189). Zeyd b. Erkam’a dayandırılan riwëyetde ise sihîr yüzinden günlerce hasta bolduğı, Cebrâyıl’ıñ gelip de: “Düğümi falânca yahûdî guyıya atdı” diydiği, Nebîmiz’iñ de Alî’ni (ra) o yere gönderdiği, düğümi guyıdan çıkarıp çözünce Nebîmiziñ bâğdan gutulan yâlı râhatladığı iddiâ ediler. (Nesâyî, Tahrîm 20, (7,112-113)
Bu riwëyetleriñ doğrı bolma ihtimâlı yokdur. Çünki Allâh Taalâ şeyle buyurar: “Seni diñledikleri sîrada nëmë gulak berdiklerini gawca bileris. Âralarında pısırdaşdıkları sîrada da yañlışlar içindëki bu kimseleriñ: “Îzinden gitdiğiñiz câdılanmış bir âdamdan başğası dëldir” diydiklerini de gawca bileris. Baksana seni nëmelere meñzetdiler de âzaşdılar. Mundan beyle, bular bir çıkış yolı tapabilmezler.” (Isrâ 17/47-48)
Tefsîr ve meâllarıñ köpisinde Falak sûresi 4. âyete, “Düğümlere üflëp tüyküren böğiçi htınlarıñ şerrinden” şeklinde meâl berilip böğîniñ gerçekliğiniñ bolduğı iddiâ ediler. Munuñ yâlı zâdlar musulmânlarıñ, Kur’ân’a ters düşüp nëhîl sawruldıklarınıñ alâmetlerindendir.
(Falak; 113/5)
وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ
Bir de görîplik etdiğinde görîbiñ şerrinden (Allâh’a sığınarın)!”
