مۇدرن حایاتئن کؤلەلری، مۆسلۆمانلارئ مۇدرن سؤیلمین دئشئندا قالماقلا سوچلاماقتادئر. مۆسلۆمانلار مۇدرنیزمین سادەجە بیر بۆیۆ، سادەجە بیر سیحیر اۇلدوغونو بیلییۇرلار. مۆسلۆمانلار مۇدرن دۆنیا اۇلغوسونون یالنئزجا ماددی دگرلر اۆزرینە قورولو اۇلدوغونو بیلییۇر. مۇدرن دۆنیادا، یالنئزجا ماددی دگر اؤلچۆتلرینین یۆجلتیلمەسی نەدنییلە، تدریجی بیر کۆلتۆرل یۇقسوللاشما سۆرجی یاشانئیۇر. بو یۇقسوللوق گیتتیکچە داحا بیر درینلشەجکتیر. بوگۆن بۆتۆن دۆنیادا تکنیک وە ایقتیصادی گلیشمەیی دین حالینە گتیرن پۇلیتیکالار اۆرتیلمکتەدیر. بۆتۆن بیر اینسانلئغئن ایلگیسی یالنئزجا تکنیک وە أکۇنۇمیک گلیشمەلرە عایارلانماقتادئر. اینسان وە اینسانی دگر قایناقلارئ، بیلینچلی بیر بیچیمدە ایهمال أدیلمکتەدیر.
مۇدرن دۆنیا، سۆرکلی اۇلاراق مۆسلۆمان حالقلارئ گؤز آلتئندا توتماقتادئر. ایسلام تۇپلوملارئندا بۆتۆن مۇدرنلشمە أگیلیم وە گیریشیملری یۆزەیسل وە مەوسیملیک بیر آشئ اۇلماقتان اؤتەیە گچمەمکتەدیر. یینە ایسلام تۇپلوملارئندا قوروملاشما اوغراشئ ورن مۇدرن دۆشۆنجە دە یاپای، باسماقالئب، یۆزەیسل وە بیچیمسل اۇلماقتان قورتولاماماقتادئر. مۇدرنلشمە، مۆسلۆمان تۇپلوملار ایچین بیر تۆر رۇمانتیزم اۇلماقتان اؤتە بیر قئیمت تاشئماماقتادئر.
مۆسلۆمان حالقلار، کۇبای أگیتیم وە کۆلتۆر پۇلیتیکالارئیلا ایسلامدان اوزاقلاشتئرئلئیۇرلار. قوشقوسوز بو کۇبای أگیتیم وە کۆلتۆر پۇلیتیکالارئ، مۆسلۆمانلارا؛ “ایسلامدان اوزاقلاشما!” دەمییۇر. بو پۇلیتیکالار، ایسلاما وە مۆسلۆمانلارا مۇدرن سنتزلرە گیتمەلری گرکتیگینی آشئلامایا چالئشئیۇر. أمپریالیستلر ایسلام تۇپلوملارئنئ کندی اؤزل لابوراتووارلارئ حالینە گتیرمیشلردیر. ایسلام حالقلارئنئن بیلینچسیزلیگی أمپریالیستلرین ایسلام تۇپراقلارئندا کؤک سالمالارئنا یۇل آچماقتادئر. گنل اۇلاراق ایسلام تۇپلوملارئ أمپریالیستلرین ایستەدیگی دۆزلمدە گلیشمکتە یا دا دگیشمکتەدیر.
گۆنۆمۆزدە ایسلام تۇپلوملارئندا ینیدن ایسلاما دؤنۆش وە ایسلاملاشما سۆرجی بیر أمکلەمە دؤنمی یاشاماقتادئر. حالقئنئن یۆزدە دۇقسان دۇقوزونون مۆسلۆمان اۇلدوغو ایلری سۆرۆلن اۆلکەلردە، حالقلارا مۆسلۆمان اۇلمایان آزئنلئقلار واضعیەت أتمکتەدیر. گؤرۆلدۆگۆ اۆزرە بیلینچسیز یئغئنلارئن کندیلرینی ایسلاما نیسبت أتمەلری، أمپریالیست اویغولامالار قارشئسئندا هیچبیر قئیمت تاشئمئیۇر. بیلینچسیز چۇغونلوقلارئن ایسلامئن حاقیقاتیندن ناصیبلری بولونسایدئ أگر، اۇنلارا بیر آووچ مۆنافئق، بیر آووچ فاسئق وە فاجیر، بیر آووچ مۆلحید وە مۆفسید حاکیم اۇلامازدئ. هیچبیر مۆسلۆمان، بوگۆن مۆسلۆمانلارئن قارشئ قارشئیا بولوندوغو أمثالسیز چلیشکییی آچئقلامایا یۇل بولاماز. بو چلیشکی، مۆسلۆمان اۇلدوغونو ایددیعا أدن حالقلارا، مۆسلۆمان اۇلمایان آزئنلئقلارئن أگەمناۇلمایا دوام أتمەلری چلیشکیسیدیر.
ایسلام تۇپلوملارئندا أمپریالیستلر وە اۇنلارئن یرلی تمثیلجیلری، کۆفرۆن ساحتە دگرلرینی یۆجلتمک ایچین یارئشماقتادئر. قوشقوسوز بیز بورادا ایسلام تۇپلومو دەرکن، ایسلام اینانچلارئنئن حاکیم اۇلدوغو بیر تۇپلومو دگیل، ایچریسیندە مۆسلۆمان کؤکنلی چۇغونلوغون یاشاماقتا بولوندوغو بیر تۇپلومو قاصدەتمکتەییز. بۆتۆن عونصورلارئیلا وۆجود بولموش بیر ایسلام تۇپلومونا هیچبیر أمپریالیست پۇلیتیکا نۆفوذ أدەمز. أمپریالیست دگرلرین مۆداحالەسی سۇنوجو، مۆسلۆمان کؤکنلی حالقلارئن یاشادئغئ تۇپلوملاردا ایچ دنگەلر سۆرکلی اۇلاراق دگیشمکتەدیر. بوگۆن مۆسلۆمانلاردا حیسسەدیلیر بیر شکیلدە بورژووا یاشاما بیچیمینە دۇغرو بیر یؤنلیش گؤزلنمکتەدیر. قاناعاتکارلئق وە گؤستریشتن اوزاق بیر یاشاما بیچیمی آرتئق چۇق أسکیلردە قالمئشتئر: اؤلچۆلۆ وە سادە بیر حایات طارزئ بوگۆن، یالنئزجا یۇقسوللوقلا ایلگیلی بیر حایات طارزئ اۇلاراق گؤرۆلمکتەدیر.
حاکیم دۆنیا گؤرۆشۆ، گۆنۆمۆزدە اینسانا، اینسانی أتکینلیکلر ایچین زامان وە ایمکان تانئماماقتادئر. بو قۇنودا، مۆسلۆمانلار دا مۆسلۆمان اۇلمایانلارلا بیرلیکتە عاینئ یازغئیئ پایلاشئیۇرلار. مۆسلۆمانلارئن دا آرتئق ایسلاما آیئراجاق زامانلارئ یۇقتور.
مۇدرن دۆشۆنجە حارەکتلرینین ایسلاما یؤنەلیک یئقئجئ ألشتیریلری قارشئسئندا ساوونمایا گچن مۆسلۆمان آیدئنلار، گلەنکسل آنلایئشلا مۇدرن آنلایئشئ اوزلاشتئرما یارئشئنا گیرمیش بولونماقتادئر. مۆسلۆمان آیدئنلارئن بو چابالارئ سۇنوندا اۇرتایا ملز بیر کۆلتۆر، ملز بیر ایسلام آنلایئشئ چئقمئشتئر. مۆسلۆمان آیدئنلار، پۇزیتیویست آچئقلامالار قارشئسئندا چۇق آما چۇق ایحتیاطلئ بیر توتوم ایچریسیندە بولونماقتادئر.
ایسلامئن تەوحیدی یۇرومو، گۆجۆنۆ وە ایمکانلارئنئ “واحیین” دیلینە بۇرچلودور. واحیین دیلی بیر باقئما غایبئن دیلیدیر. غایبئن وە واحیین دیلی، سؤزجۆکلرین ماددی چرچیوەلرییلە ترجۆمە أدیلەمەیەجک بیر درینلیگە صاحیبتیر. ایمانئن دیلینە ایعتیبارئ اۇلمایانلارئن، تەوحیدی دۆنیا گؤرۆشۆنۆ آنلایابیلمەلری دۆشۆنۆلەمز. لائیک ایدئۇلۇژیلر وە لائیک ایدئۇلۇژیلرە اؤزگۆ یاقلاشئملارلا ایسلاما یاقلاشئلاماز. زیرا بۆتۆن لائیک ایدئۇلۇژیلر، تک بۇیوتلو دیسیپلینلر اۇلاراق تمایۆز أتمیشلردیر. بو ایدئۇلۇژیلرین اینسانئ وە حایاتئ بۆتۆن یؤنلرییلە تانئملامالارئ مۆمکۆن دگیلدیر. لائیک وە پۇلیتیک ایدئۇلۇژیلر، فارقلئ دگر وە دۆشۆنجەلری سسلندیرمەلرینە راغمن تملدە بنزەر گؤرۆشلری پایلاشماقتادئر. بونلار ناظارئندا اینسان، حایات وە کائینات، یالنئزجا فیزیکسل گرچکلیکلری ایلە بیر وارلئق بلیرتمکتەدیر.
گۆنۆمۆزدە سادەجە پۇلیتیک دۆزلملردە ویتریندە قالابیلن لائیک وە پۇلیتیک ایدئۇلۇژیلر، آمانسئز بیر دسپۇتیزملە ایسلاما وە مۆسلۆمانلارا قارشئ ینی جبهەلر آچمایا دوام أتمکتەدیر. ایسلام وە مۆسلۆمانلار، قۇرقونچ بیر عادالتسیزلیکلە چەوریلمیش بولونویۇرلار. اولوسلار آراسئ کۆفۆر سیستملری ایسلامئن گلەجگینی کۇنترۇل آلتئنا آلمایا چالئشئیۇر.
مۆسلۆمانلار اؤتەدن بری ایسلامئن عیززتییلە باغداشمایان بیر باغئملئلئق آغئ ایچریسیندە بولونویۇر. ایسلام دۆنیاسئندا دەولتلر، سالطاناتچئ بیر اۇلیگارشییە حیذمت ورییۇر. یینە ایسلام دۆنیاسئندا سۆرکلی سیویللرلە عاسکرلر آراسئندا أل دگیشتیرن رژیملر بولونویۇر. بۆتۆن بو رژیملر، اینسانلاردان سادەجە بدنسل گۆچ وە أنرژیلرینی ایستییۇر. سالطاناتچئ اۇلیگارشیلر وە بو اۇلیگارشیلرین قئسقاجئنداکی حالقلار، وارلئقلئ اۆلکەلرین قوربانئ اۇلماقتان اؤتە بیر رۇللری بولونمایان اۆلکەلر وە حالقلاردئر.
مۆسلۆمانلارئن باغئملئلئقتان، کؤلەلیکتن، کۇبایلئقتان قورتولمالارئ آنجاق تەوحیدی وە سیاسی ایسلام بیلینجینی أورنسل بۇیوتلارئیلا قازانمالارئیلا قابیل اۇلاجاقتئر. تەوحیدی وە سیاسی بۇیوتو ایهمال أدیلن بیر ایسلام، ناسئل ایسلام اۇلابیلیر؟ کافیرلر؛ باغئمسئز، کیشیلیکلی وە اؤزگۆن بیر ایسلامی یاپئلانما قارشئسئندا دهشتە قاپئلئیۇرلار. مۆسلۆمانلارئن اینانچ وە اؤزگۆرلۆکلرینی قازانماق ایچین جیهادئ سچمەلری مۇدرن دۆنیادا، مۆسلۆمانلارئن شیددت وە ترؤر یانلئشئ اۇلدوقلارئ شکلیندە ترجۆمە أدیلییۇر.
مۆسلۆمانلارئن باغئمسئز وە باغلانتئسئز، اؤزگۆر وە اؤزگۆن بیر تۇپلوم مۇدلی گرچکلشتیرمە یۇلونداکی مۆجادلەلری، أمپریالیستلر طارافئندان قان وە آتشلە باستئرئلماق ایستنییۇر. گؤرۆلدۆگۆ اۆزرە ایسلاما بۆتۆنۆیلە صاحیب چئقمانئن بدلی قان وە آتشلە سئنانماقتئر. سؤمۆرگەجیلرین باغئمسئز بیر مۆسلۆمان دۆنیا تاصاوورونا بیلە تاحاممۆللری یۇقتور.
قایناغئ نە اۇلورسا اۇلسون، بۆتۆن پۇلیتیک ایدئۇلۇژیلر ایسلاما قارشئ آلابیلدیگینە بیر پرواسئزلئق ایچیندەدیر. ایمانسئزلئق، پۇلیتیک ایدئۇلۇژیلرین ایلیگینە ایشلەمیش بیر عونصور حالینە گلمیشتیر. بۆتۆن دۆنیادا مۆسلۆمانلار، اۇرتاق بیر یازغئیلا قارشئ قارشئیادئر. مۆسلۆمانلار؛ کیمی بؤلگەلردە سؤمۆرگەجیلیگین، کیمی بؤلگەلردە سیۇنیزمین، کیمی بؤلگەلردە میسیۇنرلیگینین دگیشیک بیچیملردە تظاهۆر أدن باسقئلارئیلا یۆز یۆزە گلمیشلردیر. تاریحی بیر کین، هر وسیلەیلە ایسلاما وە مۆسلۆمانلارا قارشئ اۇلان دویغولارئنئ آچئقچا ایعتیراف أتمکتەدیر. مۆسلۆمان یئغئنلار کندیلرینە یؤنەلیک دۆشمانلئقلارئ دراماتیک بیر قایئدسئزلئقلا سەیرەتمکتەدیرلر.
