“عاجەلە ایشە شەیطان قارئشئر” دەر بۆیۆکلریمیز. پک ضایئف، چۇق نانکؤر، بیر اۇ قادار دا حئرصلئ تارتئشماجئ یاراتئلان اینسان اۇغلونا بیر دە عاجەلەجی یاراتئلماسئ دا أکلنینجە، شەیطانئن حیلەسی سانئرئم داحا دا أتکیلی اۇلوورییۇر.
اینسان حایرئ ایستەدیگی گیبی شرری دە ایستەر. اینسان پک عاجەلەجیدیر. (ایسرا سورەسی؛ 11)
اینسانئن باشئنا نە گلییۇرسا چۇق فاضلا دۆشۆنمەدن قارار ورمەسیندن، عاجەلەجیلیگیندن گلمییۇر مویدو؟
أن چۇق آجئلار وردیکلری بو عاجەلە قارارا؛ “هر نە پاحاسئنا اۇلورسا اۇلسون اویمام گرک” دەییپ مردلیک یاپماق ایستەینلر یاشامئیۇر مویدو؟
هلە بو قارار ورنلرین حایاتئنئن باهارئندا اۇلان، قالبیندە ذررە قادار کؤتۆلۆک اۇلمایان، ترتمیز دۆنیالارئ هنۆز کیرلنمەین گنچلر اۇلونجا، داحا واحیم سۇنوچلار دۇغورمویۇر مویدو؟
بو نۇقطادا چۇق اؤنجەلر اۇقودوغوم بیر حیکایە عاقلئمدا دۇلاندئ.
واقتییلە بیر کؤیدە چۇق فاقیر بیر عامجا وە اۇنون دیللرە دستان بەیاض آتئ وارمئش. کرال بو آتا نەرەدەیسە بۆتۆن حازینەسی دؤکمک ایستەمیش آما فاقیر عامجا دۇستو گیبی گؤردۆگۆ آتئنئ؛ “اینسان دۇستونو ساتار مئ؟” دەییپ ساتمایا یاناشمامئش. بیر گۆن بەیاض آتئ چالئنمئش. کؤیلۆلر یانئنا گلیپ اۇنا:
“بو آتئ سانا بئراقمایاجاقلارئ، چالاجاقلارئ بللییدی. کرالا ساتسایدئن، بەیلر گیبی یاشاردئن…” دەمیشلر. عامجا:
“قارار ورمکتە عاجەلە أتمەیین. سادەجە آت قایئب، دەیین. چۆنکی گرچک بو… بوندان اؤتەسی سیزین یۇرومونوز. آتئمئن قایبۇلماسئ طالیحسیزلیک می یۇقسا شانس مئ! بو هنۆز بیر باشلانغئچ… آرقاسئنئن نە گلەجگینی کیمسە بیلمییۇر!” دەمیش.
کؤیلۆلر؛ بونادئ بو آدام، دەییپ گۆلمۆشلر. مگر بەیاض آت داغلارا گیتمیش، دؤنرکن دە وادیدەکی 12 واحشی آتئ پشیندە تاقئپ گتیرمیش. بونو گؤرن کؤیلۆلر تۇپلانئپ ایحتیاردان عؤذۆر دیلەمیشلر.
“حاقلئ چئقتئن. آتئن قایبۇلماسئ بیر طالیحسیزلیک دگیل، باشئنا طالیح قوشو قۇندو. شیمدی بیر آت سۆرۆن اۇلدو.”
“قارار ورمک ایچین عاجەلە أدییۇرسونوز. آت گری گلدی، دەیین. بیلینن گرچک بو… اۇندان اؤتەسینی هنۆز کیمسە بیلمییۇر” دەمیش ایحتیار.
کؤیلۆلر بو سفر دالغا گچمەمیش آما؛ “بو آدام صاحیدن صاف” دەمیشلر. بیر هافتا گچمەدن واحشی آتلارئ تربیە أتمەیە چالئشان ایحتیارئن تک اۇغلو آتتان دۆشۆپ آیاغئنئ قئرمئش. کؤیلۆلر گچمیش اۇلسونا گلیپ:
“بیر کز داحا حاقلئ چئقتئن. بو آتلار یۆزۆندن اۇغلون باجاغئنئ قوللانامایاجاق. اۇیسا سانا بوندا باشقا باقاجاق کیمسە دە یۇق. شیمدی أسکیدن داحا فاقیر اۇلاجاقسئن” دەدیلر.
ایحتیار: “سیز أرکن قارار ورمە حاستالئغئنا توتولموشسونوز. اۇ قادار عاجەلە أتمەیین. اۇغلومون باجاغئ قئرئلدئ. گرچک بو. اؤتەسی سیزین وردیگینیز قارار. عاجابا نە قادار دۇغرو؟ حایاتئن نە سوناجاغئ بللی اۇلماز…”
بیرقاچ هافتا سۇنرا دۆشمان اۆلکەلر قات قات بۆیۆک بیر اۇردو ایلە اۇ اۆلکەیە سالدئرئر. کرال ألی سیلاح توتان بۆتۆن گنچلری عاسکرە چاغئرئر. کؤیە گلن گؤرەولیلر یاشلئ ایحتیارئن آیاغئ قئرئق اۇغلوندان غایرئ، بۆتۆن گنچلری تۇپلار گؤتۆرۆر. کؤیۆ بیر ماتم سارمئشتئر. چۆنکی ساواشئن قازانئلماسئ اۇلدوقچا زۇرموش. گیدن گنچلرین یا اؤلدۆرۆلەجگی یا دا أسیر دۆشەجگینی هرکس بیلییۇرموش. کؤیلۆلر یینە ایحتیارا گلمیشلر:
“یینە حاقلئ اۇلدوغون قانئتلاندئ. اۇغلونون باجاغئ قئرئق آما أن آزئندان سنین یانئندا… اۇیسا بیزیمکیلر بلکی کؤیە دؤنەمەیەجکلر اۇغلونون باجاغئنئن قئرئلماسئ طالیحسیزلیک دگیل، مگر شانسمئش.”
“سیز أرکن قارار ورمەیە دوام أدین.” دەمیش ایحتیار. “اۇیسا نە اۇلاجاغئنئ کیمسە بیلەمز. بیلینن بیر گرچک وار؛ بنیم اۇغلوم یانئمدا، سیزینکیلر عاسکردە. آما بونلارئن حانگیسینین طالیح، حانگیسینین شانسسئزلئق اۇلدوغونو سادەجە آللاە بیلیر…”
حایاتئن کۆچۆک بیر دیلیمینە باقاراق وردیگیمیز عاجەلە قارارلار عاقلئمئزئن دورماسئنا سبب اۇلور. قارارئنئ ورن عاقئل دۆشۆنمەیی اونوتور.
دۆشۆنمەین عاقئل دا اۇلایلارئن آقئشئنا بئراقئر کندینی. عادتا أسن رۆزگارئن اؤنۆنە قاتتئغئ بیر غازل گیبیدیر. اۇلایلارئن آقئشئندا کندینی بولان اینسان آصلا گلیشەمز. گلیشەمەین اینسان دائیما گریلەر. یاشادئغئ بۆتۆن اۇلومسوزلوقلارا بیر سوچلو آرار.
بو هیچبیر زامان کندیسی دگیلدیر. یاشادئغئ اۇرتامئ سوچلار. اۇنون گؤزۆندە هر شەی پۇتانسیەل بیر سوچلودور. أن سۇنوندا دا سۇرغولاماسئنئ یانلئش یاپان اینسان، أگر اینانان بیرییسە؛ “عاجابا بانا بۆیۆ مۆ یاپئلدئ؟” دەییپ ساحتە حۇجالارا قۇشار. یۇق، أگر دینی حاسساسیەتی یۇقسا بۆتۆن اۇلانلارئ اونوتماق ایچین ایچکییە سارئلئر…
سیز هیچ؛ “بن چۇق قازانئیۇروم، هر شەی یۇلوندا گیدییۇر، هیچبیر دردیم یۇق؛ أویمدە، ایشیمدە، هر شەییم چۇق گۆزل ماشاللاە. درسلریمدە حپ ایی نۇت آلئیۇروم، صئنئفئن دا بیرینجیسیییم. عاجابا بانا بۆیۆ مۆ یاپئلدئ!..” دەییپ ساحتە حۇجالارئن قاپئسئنئ چالان بیرینی گؤردۆنۆز مۆ؟ لاف آرامئزدا، بؤیلە بیرینی دە تئمارحانەیە آتارلار سانئرئم.
حالیندن شیکایتچی اۇلان زنگین، موتلو، ساغلئقلئ، هر شەی یۇلوندا اۇلان بیری، بیر حۇجایا گیدەجک… اۇلاجاق ایش می بو؟!
