“ایی بیر أولیلیک آنجاق ایی بیر ایلتیشیملە، تاعویض وریلەرک وە دۆرۆست اۇلوناراق یۆرۆتۆلەبیلیر.”
عائیلەنین حابری اۇلمادان، گۆزل بیر قئزئ اۇقوتما نیەتییلە (!) نیکاحلایان ساحتەکار، زنگین مۆسلۆمانلار…
صئرف ایی نیەتینین سۇنوجوندا؛ “مترس” دەمەمک ایچین آدئنا دا “موتعا نیکاحئ” دیەرک کندینی آلداتتئغئ یا دا آلدانماق ایستەدیگینی تاحمین أتتیگیمیز بیلینچلی مۆسلۆمان قئزلار…
“حارام اۇلماسئن، بیزیم قئز-اۇغلان نیشانلاندئ، بیربیرلرینی تانئسئنلار، برابر اۇلسونلار، گۆناە اۇلماسئن ألە گۆنە قارشئ…” دەییپ أولادلارئنا “دینی نیکاح” قئیدئران أبەوەینلر، بو نیکاحئ قئیان حۇجالار…
وە بو نیکاحا گۆونیپ دە دۆگۆنۆنۆ بکلەمەدن برابر اۇلان گنچلر…
بیر مۆسلۆمان بیر یئلان دلیگیندن ایکینجی دفعا ائسئرئلمامالئ، دگیل می؟
حپ باشئمئزا گلنلر؛ “بانا ۇلماز، سەودیگیم یاپماز” دەنیلمەسیندن اۇلمادئ مئ؟
شو بیلینملیدیر: حایات بیر اۇیون وە أگلنجەدن عیبارتتیر. جنابئ حاق بویورویۇر:
“بو دۆنیا حایاتئ سادەجە بیر أگلنجە وە بیر اۇیوندان عیبارتتیر. آحیرت یوردونا (اۇراداکی حایاتا) گلینجە؛ ایشتە آصئل یاشاما اۇدور. کشکە بیلمیش اۇلسالاردئ!” (عانکبوت سورەسی؛ 64)
آصئل یاشاما یری اۇلان أبدیەتە آچئلان قاپئ، حایاتتا مۆمین اۇلاراق یاشاما حوصوصوندا بیلگیلی، بیلگیسینی حایاتئنا شاهید قئلان وە صامیمی اۇلانلارا آچئلاجاقتئر. أولیلیکلریندە حوضور یۇلویلا باشارئیئ یاقالاماق دا بو اۇیونو ذەوقلی قئلماقتادئر. نیکاح دا نیشانلئغئ دگیل، سادەجە ایسە أولیلیگی مشروعلاشتئرماقتئر.
نیکاح حوقوقی بیر عاقید، سؤز ورمەدیر. أولیلیگین ایلک آدئمئ، دینین یارئسئدئر. پەیغامبریمیز؛ “أولنن دینینین یارئسئنئ تاماملامئشتئر. دیگر یارئسئنئ دا آللاەتان قۇرقسون!” بویورموشتور. (ایبنی جەوزی)
نیکاح؛ ایکی کیشینین بیربیرلرینە عائید اۇلدوغونو گؤسترن بیر بلگە، أن بۆیۆک عاقیدتیر. عادتا بیر تاپو گیبیدیر. نیکاح أولیلیگینین ایعلانئنئن سۇنوجو اۇلاراق آرتئق کیمسەنین کندیسینە طالیب اۇلماماسئنئن دویورولماسئدئر.
قارشئلئقلئ آنلاشماق، سؤزلشمە اۇلان نیکاح، شارطلارئ یرینە گلدیکتن سۇنرا أبدیەتە واران بیرلیکتەلیگە آتئلان آدئمدئر. أولیلیگە مانیع اۇلاجاق سببلر اۇرتادان قالقتئقتان سۇنرا، کیشیلرین حۆر ایرادەلرییلە “أوت” دەمەسی، بو سئرادا شاهیدلرین حاضئر اۇلماسئ وە بو أولیلیگین دویورولماسئ، نیکاحئن گرچکلشمەسینە سببتیر.
ایسلام حوقوقونون اویغولاندئغئ وەیا اویغولانمادئغئ بیر اۆلکەدە، بو شکیلدە یاپئلان نیکاحئن، وریلن بیر یەمکلە (ولیمە) ایعلان أدیلمەسی سۇنوجو أولیلیک اۇلموشتور. آنلاشمازلئق اۇلورسا ایسلام دەولتی یۇقسا، مۆسلۆمانلار مسئەلەیی حاللـەدەجکتیر. بۆتۆن یاشانان سۇرونلارئ آللاها وە رسولوللاها گؤتۆرەجک حاکم تاعیین أدیلەرک چؤزۆم بولوناجاقتئر.
ایسلام حوقوقونون اۇلمادئغئ بیر یردە، حوقوقی بیر عاقید وە مۆئسسەسە اۇلان نیکاحئ قۇروما آلتئنا آلماق دەولتین گؤرەویدیر. اوفاجئق آلئش وریشلریمیزدە داحی یازئشمامئز ایستنن قورئانئن أن اوزون آیتی (باقارا سورەسی؛ 282) گؤز اؤنۆنە آلئنئرسا، نیکاح گیبی بیر عاقیدتە دە یازئشماق شارطتئر.
لائیکلیگین مرکزی اۇلان باتئدا کیلیسەلردە پاپازلارئن، حاورالاردا حاحاملارئن قئیدئغئ نیکاحلار دەولت طارافئندان قابول أدیلمکتەدیر. مملکتیمیزدە دە جامیعلردە ایماملارئن قئیدئغئ نیکاحلار دەولت طارافئندان قابول گؤرملیدیر.
ایمانئن وە ویجدانئن ظولمە راضئ اۇلمادئغئ بیر گرچکتیر. یاشانان اۇلومسوزلوقلاردا ایمانئن وە ویجدانئن دەورە دئشئ بئراقئلدئغئ اۇرتادادئر. مشروع قانون وە اۇتۇریتەنین یاپتئرئم گۆجۆنۆن ایللا کی شارط اۇلدوغو دا بیر گرچکتیر. یاپتئرئمئاۇلمایان بیر اۇتۇریتە اۇرمان قانونونا تابیعدیر. گۆچ کیمین ألیندە ایسە اۇ حاقلئدئر.
بیر گنجین دۆگۆنۆنە قاتئلدئق. ائصرارلا “لۆطفن دینی نیکاحلا یتینمە، اؤنجە رسمی نیکاحئن اۇلسون” دەدیک. بیر دۆگۆن مراسیمی هرکسە دویورولان بیر یووا نە یازئق کی بیر آیا وارمادان آیرئلمایلا سۇن بولموشتو. حوقوقی بیر برابرلیگین دایاناغئنئن اۇلماماسئ سۇنوجو هیچبیر حاق طالب أدیلەمەدی. ایمانئن وە ویجدانئن، ظولمە راضئ اۇلماسئ سۇنوجو؛ آرقادا حاستا بیر گنچ بئراقئلدئ. عئرضئنا گچیلمیش موعاملەسییلە گچن بیر حایاتا شاهید اۇلوندو.
دینی نیکاحلئ اۇلماسئ سۇنوجو، أولیلیگە اۆچ آی قالا برابر اۇلوپ ببگی اۇلان، أولیلیگە گچەمەدن آیرئلان وە ببگینی آلدئران دا دیگر قئزئمئزئن حیکایەسییدی.
سۆکون بولوپ دورولماق (روم سورەسی؛ 21) أولیلیگین اۇلماسئ، عئرض وە ناموسلارئ قۇروماق ایچین سەوگی وە مرحامتین فاقاط ایللا دا حلال وە حارامئن اۇلماسئ، بۆتۆن اۇلونماسئ وە مۆکممل یاشانماسئ ایچین رسولوللاهئن سۆننتینە اویمامئز، شۆبهەسیز اینسانئ جننت باحچەسی حۆکمۆندە اۇلان یووالارا داعوت أدەجکتیر.
نە موتلو أولرینی جننت باحچەسینە چەویرنلرە…
نە موتلو بو موتلولوغو یاقئنلارئنا یاشاتانلارا…
نە موتلو ایمانئنئ وە ویجدانئنئ کندی نفسینین ألینە ورمەینلرە…
سلام ایمانئ وە ویجدانئ اۇلانلارا اۇلسون!
