(33)
کیتاب وە تاصدیق
نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ ﴿۳﴾ (سورة آل عمران)
گرچکلری ایچرن وە کندیندن اؤنجەکیلری تاصدیق أدن بو کیتابئ سانا، اۇ ایندیرمیشتیر. تەوراتئ وە اینجیلی دە اۇ ایندیرمیشتیر. (آلی عیمران سورەسی؛ 3)
بنیملە بندن اۇنجەکی نبیلرین میثالی، چۇق گۆزل بیر بینا اینشا أدن آدامئن میثالی گیبیدیر. بینانئن سادەجە کؤشەلرینین بیریندە بیر کرپیچ یری بۇش قالمئشتئر. اینسانلار حایرانلئقلا بو أوی دۇلاشئیۇرلارکن أکسیکلیگی گؤرۆپ، “بو أکسیک پارچا تاماملانمایاجاق مئ؟” دییە سۇرویۇرلار. ایشتە أکسیک اۇلان اۇ پارچا بنیم؛ بن نبیلرین سۇنونجوسویوم. (بوحاری وە مۆسلیم)
دگرلی گنچلر،
ایسلام، آللاە تعالانئن اینسانلار ایچین آدمدن (ع) بری ایندیردیگی دینین آدئدئر. ایسلام، تسلیم اۇلماق دەمکتیر وە آللاها تام گۆونمەیی گرکتیریر. بو دین تاریح بۇیونجا، بینلرجە نبی-رسول واسئطاسئیلا دۆنیانئن هر یریندەکی تۇپلوملارا کندی قۇنوشتوقلارئ دیللە اولاشتئرئلمئشتئر. موحاممدە (ع) گلنە قادار، ایندیریلن هر کیتابتا، داحا سۇنرا گلەجک اۇلان بیر کیتاب وە نبیدن باحثەدیلمیشتیر.
اؤرنگین، تەوراتئن ایچیندە، هم عیسا (ع) هم موحاممد (ع) ایلە ایلگیلی بیلگیلر واردئر. تەوراتتان سۇروملو اۇلانلارا دا، عیسا (ع) وە موحاممد (ع) گلدیکلریندە اۇنلارا اینانما وە دستک ورمە زۇرونلولوغو یۆکلنمیشتیر. بنزەر شکیلدە، اینجیلدە دە بیر نبی داحا گلەجگی وە اینانانلارئن اۇنا دستک ورمەلری گرکتیگی یازئلئدئر. سۇنراکی نبییە وە کیتابا اینانما زۇرونلولوغونا قورئاندا “ائصر یۆکۆ” دەنیر. سۇن نبی موحاممد (ع) وە سۇن کیتاب قورئان گلدیگی ایچین، مۆسلۆمانلارئن اۆزریندە آرتئق بؤیلە بیر سۇروملولوق یۇقتور.
دگرلی گنچلر،
شیمدی سیزە تاصدیق قۇنوسوندان باحثەدەجگیم: بیر آن ایچین کندینیزی گچمیشتە یاشایان وە تەوراتا اینانان بیری یرینە قۇیون. قارشئنئزا عیسا (ع) چئقتئ وە آللاهئن نبیسی اۇلدوغونو، اینجیلی گتیردیگینی، اۇنا اویمانئز گرکتیگینی سؤیلەدی. سؤیلەدیگینین دۇغرولوغونو ناسئل آنلارسئنئز؟ ألبتتە بونو آنلاماق ایچین، کندی ألینیزدەکی بیلگیلرە یاعنی تەوراتا باشوورمانئز گرکیر.
تەوراتتا اینجیلین گلەجگی وە اۇ کیتابئن، تەوراتتا یازئلئ اۇلانلارئن دۇغرولوغونو اۇنایلایاجاغئ بیلگیسی واردئر. أک اۇلاراق، اینجیلدە بولوناجاق باعضئ آیتلر وە عیسانئن (ع) اؤزللیکلری حاققئندا بیلگیلر دە تەوراتتا بولونماقتادئر. ایشتە تەوراتئ بیلن بیر کیشی، بو بیلگیلری اۇقویونجا، عیسانئن (ع) گرچکتن آللاهئن نبیسی اۇلدوغونا ایناناجاقتئر.
بنزەر شکیلدە، تەورات وە اینجیل قۇنوسوندا اوزمان اۇلانلار دا موحاممد (ع) گلینجە اۇنون اؤزللیکلرینی کیتابلارئندا بولموش وە قورئانا اویماقلا یۆکۆملۆ اۇلموشلاردئر. ایشتە بونون گیبی، هر بیر سۇنراکی کیتاب، اۇنجەکینین دۇغرولوغونو اۇنایلار. بونا “تاصدیق ایلیشکیسی” دەنیر.
باشتا اۇقودوغوموز حادیثی شریفتە موحاممد (ع)، تاصدیق ایلیشکیسینی چۇق گۆزل آنلاتمئشتئر:
بنیملە بندن اۇنجەکی نبیلرین میثالی، چۇق گۆزل بیر بینا اینشا أدن آدامئن میثالی گیبیدیر. بینانئن سادەجە کؤشەلرینین بیریندە بیر کرپیچ یری بۇش قالمئشتئر. اینسانلار حایرانلئقلا بو أوی دۇلاشئیۇرلارکن أکسیکلیگی گؤرۆپ، “بو أکسیک پارچا تاماملانمایاجاق مئ؟” دییە سۇرویۇرلار. ایشتە أکسیک اۇلان اۇ پارچا بنیم؛ بن نبیلرین سۇنونجوسویوم.
دگرلی گنچلر،
بونلارئ سیزە نەدن آنلاتئیۇروز، بیلییۇر موسونوز؟ چۆنکۆ بوگۆن مۆسلۆمان اۇلمایانلارئ ایسلاما داعوت أتمک ایستییۇرساق، تاعقیب أدەبیلەجگیمیز، اۇنلارئن دا قابول أدەبیلەجکلری تک یۇل بودور. رسولوللاە دا مۆسلۆمان اۇلمایانلارئ ایسلاما داعوت أدرکن بؤیلە یاقلاشمئشتئر. رسولوللاهئن، هیجرتین بیرینجی یئلئندا حایبر یاهودیلرینە گؤندرمیش اۇلدوغو بیر مکتوبون گیریشی شؤیلەدیر:
راحمان وە راحیم اۇلان آللاهئن آدئیلا!..
آللاهئن رسولۆ، موسانئن دۇستو وە قاردشی، موسانئن گتیردیگی بۆتۆن شەیلری تاصدیق أدیپ دۇغرولایان موحاممددن (بیر مکتوبتور):
أی تەوراتا تابیع اۇلوپ اۇنون أطرافئندا تۇپلانان اینسانلار! دیققات أدیپ بیلینیز کی گرچکتن آللاهئن سیزە سؤیلەدیگی شو سؤزلری سیزلر کندی کیتابئنئزدا بولاجاقسئنئز:
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا ﴿۲۹﴾ (سورة الفتح)
موحاممد، آللاهئن رسولۆدۆر. اۇنون برابریندەکیلر، کافیرلرە قارشئ قارارلئ، کندی آرالارئندا یوموشاق باشلئدئرلار. اۇنلارئ حپ روکوع وە سجدە حالیندە آللاهئن کرم وە رئضاسئنئ آرارکن گؤرۆرسۆن. اۇنلارئن نیشانلارئ یۆزلریندەکی سجدە ایزلریدیر. بو، اۇنلارئن تەوراتتاکی تمثیلیدیر. بیر دە اۇنلارئن اینجیلدەکی تمثیلی وار: اۇنلار فیلیز ورمیش تۇحوم گیبیدیر؛ دەرکن (آللاە) اۇ فیلیزی گۆچلندیریر وە قالئنلاشتئرئر کی کؤکۆ اۆزرینە دیمدیک دورسون دا اۆرتیجییی سەویندیرسین. بؤیلەجە اۇ، حاققئ اینکار أدنلری دە کینلرینە ماحکوم أتمیش اۇلور. آللاە اۇنلاردان ایمان أدن وە ائصلاح أدیجی أیلملر قۇیانلارا سئنئرسئز بیر باغئش وە بۆیۆک بیر اؤدۆل واعاد أتمیشتیر. (فتیح سورەسی؛ 29)
دگرلی گنچلر،
بو مکتوبلاردان دا آنلاشئلدئغئ گیبی، رسولوللاە غایرئ مۆسلیملری، تاصدیق ایلیشکیسینە دایاناراق، کندی کیتابلارئنداکی بیلگیلرین قورئاندا اۇنایلاندئغئنئ گؤسترەرک ایسلاما داعوت أتمیشتیر. ایسلام دینی ایلک واحیدن ایعتیبارن بیر بۆتۆندۆر. مائیدە سورەسی؛ 3-نجۆ آیتە گؤرە، قورئانئن تاماملانماسئ ایلە، ایسلام دینی أن ایی حالە گلمیش، آللاهئن نیعمتی تاماملانمئشتئر. بیز دە بو تاصدیق ایلیشکیسینی چۇق ایی بیلملی وە چەورەمیزدەکی غایرئ مۆسلیملرلە بونا گؤرە ایلتیشیم قورمالئیئز.
بؤیلەجە اومولور کی قورتولوشا أرنلردن اۇلوروز.
